Wzruszająca historia Jana Meli. O filmie "Mój biegun"

Borys Kossakowski

5 listopada 2013 (artykuł sprzed 10 lat)

Opinie (138)

I choć trudno się nie wzruszyć na "Moim biegunie", dramat Melów bowiem zmiękczyłby nawet kamień, to trudno wskazać tu jakieś szczególnie wartościowe aspekty sztuki filmowej.

Utrata młodszego syna i kalectwo starszego to trauma, z którą nie jest w stanie zmierzyć się nawet najwybitniejszy artysta. Wobec takiej tragedii wszelkie środki wyrazu artystycznego stają się blade i nijakie. Dlatego niezwykle trudno ocenić film "Mój biegun" o rodzinie Jaśka Meli, niepełnosprawnym zdobywcy obu biegunów. Ta historia zmiękczyłaby nawet kamień, ale co wnosi do niej film?

Janek Mela i Maciej Musiał (filmowy Janek Mela).

Jasiek Mela stracił rękę i nogę w wyniku porażenia prądem. Wypadek miał miejsce w zaniedbanym budynku stacji transformatorowej, w którym trzynastoletni chłopiec schronił się podczas deszczu. Chłopiec nie poddał się jednak kalectwu i przełamał chyba wszystkie bariery, jakie człowiek jest w stanie przełamać.

W 2004 roku zdobył wraz z Markiem Kamińskim oba bieguny Ziemi jako najmłodszy polarnik w historii (i pierwszy niepełnosprawny). Cztery lata później zdobył Kilimandżaro, a w 2009 roku wraz z niewidomym Łukaszem Żelechowskim i chorym na raka Piotrem Pogonem wspięli się na Elbrus.

Film Marcina Głowackiego opowiada historię Meli w prosty, niemal dokumentalny sposób. Co ciekawe, nie ujrzymy na ekranie scen podboju Antarktydy. Film kończy się tam, gdzie rozpoczyna się wiedza większości na temat historii życia Jaśka Meli. Okazuje się, że jego osiągnięcia sportowe to paradoksalne zwieńczenie tragedii, których doświadczyła rodzina Melów. Tragedii, które trudno sobie nawet wyobrazić, a co dopiero opowiedzieć. Być może właśnie dlatego reżyser Marcin Głowacki wybrał sposób opowiadania najprostszy z możliwych?

"Mój biegun" opisuje życiorys Jaśka i jego rodziny od momentu śmierci młodszego z braci - Piotrusia, aż do spotkania ojca Bogdana Meli (Bartłomiej Topa) z Markiem Kamińskim. To historia pełna napięć i dramatów, traum i nieporozumień, zamętu duchowego i psychicznego - bo jakże sobie w głowie uporządkować te dwa wydarzenia: śmierć jednego syna i kalectwo drugiego (przy czym Jasiek w zasadzie był tylko o mały krok o śmierci)?

Wybierając narrację "wprost", Głowacki wali więc obuchem w głowę widza, serwując mu po kolei rodzinne nieszczęścia klanu Melów. Przed nie lada wyzwaniem tym samym stawia głównych aktorów: Macieja Musiała (Jan Mela), Magdalenę Walach (Urszula, matka) i wspomnianego już Topę. To na ich barkach spoczywa przekaz całego filmu - i choć zwłaszcza Topa robi, co może, to jednak taka konstrukcja wymagałaby ról wybitnych.

I choć trudno się nie wzruszyć na "Moim biegunie", dramat Melów bowiem zmiękczyłby nawet kamień, to trudno wskazać tu jakieś szczególnie wartościowe aspekty sztuki filmowej. Dla widzów, którzy nie znają życiorysu Jaśka Meli, film będzie poruszającą lekcją życia. Jednak ci, którzy znają biografię niepełnosprawnego polarnika, prawdopodobnie na filmie się wynudzą.

Jaśka Melę (i Marka Kamińskiego) darzę najwyższym szacunkiem, ich hart ducha, konsekwencja i wytrwałość napełniają mnie energią do działania i wiarą we własne sukcesy. Jeśli "Mój biegun" ma jakieś cechy wybitne, to są to cechy wyżej wymienionych postaci. Jako dzieło kinematograficzne film niewiele wnosi do tego, jak pojmujemy świat Meli - traumy i wyrzutów sumienia po śmierci brata z jednej strony, walki z kalectwem z drugiej. Szkoda też, że reżyser zupełnie pominął kwestie przygotowania się do wypraw, bo na te obrazki z pewnością liczyło wielu widzów. "Mój biegun" zamknięty w czterech ścianach domu Melów (i korytarzy szpitalnych) wygląda nieco ubogo i momentami przypomina bardziej serial (lub teatr telewizji) niż dzieło fabularne.

Borys Kossakowskib.kossakowski@trojmiasto.pl

Film

5.5

29 ocen

Opinie (138) 6 zablokowanych

Sortowanie
- Od najnowszych
- Od najstarszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-11-05 10:54

czekam na film o niebywalej historii oparty na faktach

pt " Moj NOWY YORK (historia czakiego)

10 lat
- 5 0
Twoja opinia

Zmień treść

pt " Moj NOWY YORK (historia czakiego)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-11-05 10:45

Borys Kossakowski,

krytyk filmowy i specjalista od ambitnego kina czyli pukanie w dno od spodu...

Żal.pl
10 lat
- 14 4
Twoja opinia

Zmień treść

krytyk filmowy i specjalista od ambitnego kina czyli pukanie w dno od spodu...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-11-05 10:42

Trójmiasto jak zwykle hołduje najniższym gustom estetycznym.

Co za temat na film, ręce opadają. Że zawsze znajdą się jakieś niedorozwoje, które wydadzą swoje pieniądze na taki szajs.

Pozdrawiam, albo i nie.
10 lat
- 11 6
Twoja opinia

Zmień treść

Co za temat na film, ręce opadają. Że zawsze znajdą się jakieś niedorozwoje, które wydadzą swoje pieniądze na taki szajs.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-11-05 06:22

kto sie pokazuje u wojewodzkiego, (6)

tego ja nie szanuje...

free
10 lat
- 75 52
Twoja opinia

Zmień treść

tego ja nie szanuje...
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-11-05 10:36
  
  U dyerktora
  
  Jasne, lepiej niech sie pokazuje u Rydzyka
  
  ax
  10 lat
  - 4 6
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Jasne, lepiej niech sie pokazuje u Rydzyka
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-11-05 08:04
  
  Pytanie: a skąd wiesz (2)
  
  kto się pokazuje u Wojewódzkiego?
  
  ?
  10 lat
  - 11 7
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  kto się pokazuje u Wojewódzkiego?
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2013-11-05 09:25
    
    mam spis audycji na necie.
    
    free
    10 lat
    
    4 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2013-11-05 09:23
    
    Ale durne pytanie
    
    Z kątowni!
    
    Jakie pytanie taka odpowiedź...
    
    rad
    10 lat
    
    6 3
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Z kątowni! Jakie pytanie taka odpowiedź...
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-11-05 07:14
  
  co za debil ... (1)
  
  ass
  10 lat
  - 9 18
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2013-11-05 09:03
    
    wojewodzki
    
    10 lat
    
    14 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-11-05 07:19

Re: Wzruszająca historia Jaśka Meli. O filmie (7)

Nie Jaś tylko Jan. Chłopak jest już kaleką, nie trzeba mu też godności do imienia odbierać.
Już widzę scenke, gdy przyszły syn jego, nazwijmy go Wiktor, pytany jest o imię ojca - Jaś, Witkor syn Jasia...geez.
Druga sprawa - propagowanie głupoty. Prawda taka, że to właśnie przez nią mamy kolejnego celebrytę. Boli? A jednak. W społeczeństwie, w którym inwalida musi się zmagać codziennie ze swoimi schodami "ludzkiego bytu" chrzanienie o odważnym pokonywaniu barier, wręcz sielskim, o spełnianiu marzeń, oraz przekonywaniu, że inwalida może wszystko tylko się nad sobą użala jest co najmniej nie na miejscu. I co ma począć taki człek, gdy nawet o rentę musi walczyć bo stałej nie dostanie....a nóż mu ta noga odrośnie? Zresztą co to za renta..kilkaset złotych. Nawet na pasztet z biedronki to za mało.

funky_koval
10 lat
- 71 13
Twoja opinia

Zmień treść

Nie Jaś tylko Jan. Chłopak jest już kaleką, nie trzeba mu też godności do imienia odbierać. Już widzę scenke, gdy przyszły syn jego, nazwijmy go Wiktor, pytany jest o imię ojca - Jaś, Witkor syn Jasia...geez. Druga sprawa - propagowanie głupoty. Prawda taka, że to właśnie przez nią mamy kolejnego celebrytę. Boli? A jednak. W społeczeństwie, w którym inwalida musi się zmagać codziennie ze swoimi schodami "ludzkiego bytu" chrzanienie o odważnym pokonywaniu barier, wręcz sielskim, o spełnianiu marzeń, oraz przekonywaniu, że inwalida może wszystko tylko się nad sobą użala jest co najmniej nie na miejscu. I co ma począć taki człek, gdy nawet o rentę musi walczyć bo stałej nie dostanie....a nóż mu ta noga odrośnie? Zresztą co to za renta..kilkaset złotych. Nawet na pasztet z biedronki to za mało.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-11-05 07:25
  
  (5)
  
  Nie kilkaset tylko 2400 zł
  
  Bywalec
  10 lat
  - 5 5
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Nie kilkaset tylko 2400 zł
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2013-11-05 07:38
    
    Re: (4)
    
    Bywalcu, piszesz o rencie dla kogo? Zwykłemu szarakowi wylicza się według tego
    http://kadry.infor.pl/kadry/ubezpieczenia/emerytury_i_renty/artykuly/675507,renta_inwalidzka.html
    
    funky_koval
    10 lat
    
    11 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Bywalcu, piszesz o rencie dla kogo? Zwykłemu szarakowi wylicza się według tego [URL]http://kadry.infor.pl/kadry/ubezpieczenia/emerytury_i_renty/artykuly/675507,renta_inwalidzka.html[/URL]
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2013-11-05 07:39
      
      (3)
      
      Płatnikiem jest Energia Gdańsk !!
      
      10 lat
      
      5 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Płatnikiem jest Energia Gdańsk !!
      Regulamin dodawania opinii
      - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
        
        2013-11-05 07:43
        
        (2)
        
        Dostał 240 tyś chciał 400 tyś no i stałą rentę 2400
        
        10 lat
        
        10 0
        
        Twoja opinia
        
        Zmień treść
        
        Dostał 240 tyś chciał 400 tyś no i stałą rentę 2400
        Regulamin dodawania opinii
        
        Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
        
        2013-11-05 10:16
        
        Tyle przytulił ???, nieźle !!!!!
        
        10 lat
        
        1 1
        
        Twoja opinia
        
        Zmień treść
        
        Regulamin dodawania opinii
        
        Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
        
        2013-11-05 08:11
        
        Re:
        
        Tutaj akurat rodzice chcieli tyle.
        
        funky_koval
        10 lat
        
        8 0
        
        Twoja opinia
        
        Zmień treść
        
        Tutaj akurat rodzice chcieli tyle.
        Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-11-05 09:53
  
  a co masz do pasztetu z Biedronki?
  
  Jarek
  10 lat
  - 6 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  a co masz do pasztetu z Biedronki?
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-11-05 10:15

czy nie sadzicie ze to szatan sciagnal jaska do tej transformatorowni

podobno on umie odebrac dzieciom rozum i dziecko sie wtedy zagubi.

Chociaz z drugiej strony to moze zabobony.

10 lat
- 4 1
Twoja opinia

Zmień treść

podobno on umie odebrac dzieciom rozum i dziecko sie wtedy zagubi. Chociaz z drugiej strony to moze zabobony.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-11-05 09:12

mela gdybym mial na imie Tobias (1)

wiele wiecej by w zyciu osiagnal.

10 lat
- 2 3
Twoja opinia

Zmień treść

wiele wiecej by w zyciu osiagnal.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-11-05 10:12
  
  prulby sejfy
  
  10 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-11-05 08:19

(3)

Zaplacil wielką cenę za dziecinne wścipstwo , nie bądzcie żmijami to mogło się przydarzyć każdemu z Was ,każdemu Waszemu dziecku.
Podziwiam jego hart ducha , Jasiek żyj pelnią życia ! Zazdrośników ,którzy chcieliby się z Tobą zamienić napewno nie ma.
Pozdrawiam !

kaszub
10 lat
- 25 32
Twoja opinia

Zmień treść

Zaplacil wielką cenę za dziecinne wścipstwo , nie bądzcie żmijami to mogło się przydarzyć każdemu z Was ,każdemu Waszemu dziecku. Podziwiam jego hart ducha , Jasiek żyj pelnią życia ! Zazdrośników ,którzy chcieliby się z Tobą zamienić napewno nie ma. Pozdrawiam !
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-11-05 09:11
  
  no wiesz moglo mi sie rowniez przydarzyc uderzenie piorunem podczas burzy (2)
  
  mogl mi reke urwac niewypal w lesie
  moglem sie utopic w zimnym kanale portowym
  moglo mnie pogryzc dzikie zwierze chore na wsieklizne
  moglem wpasc do szybu windy i zginac
  mogl mnie narkoman zarazic hiv
  moglem wreszcie sam sobie wstrzynknac jakis syf z wyrzuconych ze szpitala strzykawek
  tylko co ..? no pomysl
  
  10 lat
  - 8 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  mogl mi reke urwac niewypal w lesie moglem sie utopic w zimnym kanale portowym moglo mnie pogryzc dzikie zwierze chore na wsieklizne moglem wpasc do szybu windy i zginac mogl mnie narkoman zarazic hiv moglem wreszcie sam sobie wstrzynknac jakis syf z wyrzuconych ze szpitala strzykawek tylko co ..? no pomysl
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2013-11-05 09:27
    
    (1)
    
    mówisz tylko o sobie -sobku! Mnie, mnie , mnie czli powiedz sobie - ja to osiol.
    
    10 lat
    
    1 9
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    mówisz tylko o sobie -sobku! Mnie, mnie , mnie czli powiedz sobie - ja to osiol.
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2013-11-05 10:02
      
      kaszub widac ze nie myslisz.
      
      moze tacy jak ty nie powinni sie decydowac na dziecko.
      
      10 lat
      
      4 3
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      moze tacy jak ty nie powinni sie decydowac na dziecko.
      Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-11-05 07:19

Jasiek (2)

Ciekawe, czy jak będzie miał powiedzmy 50 lat, tez bedą mówili do niego Jasiek ???

Krzysieniek
10 lat
- 47 10
Twoja opinia

Zmień treść

Ciekawe, czy jak będzie miał powiedzmy 50 lat, tez bedą mówili do niego Jasiek ???
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-11-05 09:00
  
  a dlaczego nie? (1)
  
  10 lat
  - 1 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2013-11-05 09:42
    
    wtedy zmieni imie na zbigniew
    
    10 lat
    
    8 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-11-05 08:55

Nie lubie Meli, chociaz mam do niego szacunek za osiagniecia (2)

Strasznie irytuje mnie jego pouczajacy ton wypowiedzi. Chyba sam uwaza sie za jakiegos wybitnego eksperta, albo medrca

10 lat
- 29 7
Twoja opinia

Zmień treść

Strasznie irytuje mnie jego pouczajacy ton wypowiedzi. Chyba sam uwaza sie za jakiegos wybitnego eksperta, albo medrca
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-11-05 09:29
  
  (1)
  
  nie on ,z niego media to zrobiły!
  
  10 lat
  - 5 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  nie on ,z niego media to zrobiły!
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2013-11-05 09:40
    
    za zgoda rodzicow
    
    10 lat
    
    2 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii