"Kaskader": kciuk w górę, a nawet dwa
2 maja 2024
(12 opinii)
Polak Polakowi Wilkiem. Recenzja filmu "Wesele" Wojciecha Smarzowskiego
9 października 2021 (artykuł sprzed 2 lat)
Wiwisekcja polskiego narodu według Wojtka Smarzowskiego poniewiera bardziej niż lejąca się strumieniami na ekranie wódka, a emocjonalnego kaca po seansie nie złagodzi żadna stawiająca na nogi mikstura. Będąc gościem na tytułowej imprezie, raz po raz dostajemy ciężkim obuchem po głowie, uświadamiając sobie po każdym ciosie, że tak naprawdę wesele jest stypą, podczas której reżyser opłakuje współczesną Polskę i pochyla się nad jej wstydliwą przeszłością. Najnowsze dzieło twórcy "Kleru" i "Wołynia" poraża ilustrowaniem skali ludzkiego zła, ale jednocześnie dławi się nadmiarem wątków i ugina pod ociężałą symboliką.
Przed premierą nowego "Wesela" trzeba byłoby chyba wykazać się niewyobrażalną wręcz naiwnością, by zwiastun najnowszego dzieła Wojtka Smarzowskiego potraktować jako zapowiedź niezobowiązującej rozrywki w rytmach discopolowych przytupów i w towarzystwie zapijaczonych, wąsatych wujów. Bodaj najbardziej bezkompromisowy reżyser w Polsce pomiędzy zwrotkami weselnych przyśpiewek zainstalował ładunek o potężnej sile rażenia, którego odłamki trafiają praktycznie w każdą polityczną i światopoglądową sferę życia w naszym kraju. Jeżeli więc nastawiacie się na rubaszną zabawę w oparach satyry, to zaproszenia na "Wesele" nawet nie warto wyjmować z koperty.
Nowe "Wesele": ani kontynuacja, ani remake, ani to, co nam się wydaje
Zgodnie z deklaracjami samego Smarzowskiego jego najnowszy film nie jest żadnym suplementem do dzieła z 2004 roku. Pod kątem stylistycznym to zupełnie inna opowieść, której wspólne elementy z pełnometrażowym debiutem reżysera oczywiście da się znaleźć. Weselni goście znów są mniej lub bardziej reprezentatywną próbką polskiego społeczeństwa, a popadająca w coraz większą ruinę i chaos impreza odzwierciedla wszystko, co w naszym kraju budowane jest na kłamstwie, pożądaniu, chciwości i nienawiści. Gospodarz uroczystości (Robert Więckiewicz), jak Marian Dziędziel sprzed lat, próbuje wydać za mąż córkę i łatać przy okazji coraz większe dziury w budżecie, pana młodego znów bardziej od wybranki serca interesują druhny i sprezentowany przez teścia sportowy wóz, a pazerny ksiądz pod stołem przelicza jeszcze grubsze pliki banknotów.
Zobacz też: Trójmiejskie akcenty w nowym "Weselu"
Tym razem jednak weselna zadyma stanowi dla Smarzowskiego jedynie pretekst do kolejnego po "Róży" i "Wołyniu" wglądu w bolesną historię Polski. Przebieg tytułowej uroczystości przywołuje w cierpiącym na demencję seniorze rodu fragmentaryczną pamięć o tragicznych wydarzeniach sprzed kilkudziesięciu lat. Antoni Wilk (po raz ostatni na ekranie doskonale znany trójmiejskiej publiczności Ryszard Ronczewski) przypomina sobie dawną miłość do żydowskiej dziewczyny w czasach, gdy jakiekolwiek głębsze uczucia pacyfikowane były ogniem i ołowiem. W pokiereszowanym wspomnieniami umyśle staruszka rzeczywistość zaczyna coraz mocniej przeplatać się z przeszłością. Postaci i wydarzenia z okresu wojny pojawiają się w teraźniejszości i odwrotnie.
Wszystkie nasze strachy w kotle "Smarzola"
Niekiedy ten równie intrygujący, co ryzykowny zabieg sprawdza się doskonale, jak choćby w scenie kościelnej, gdy "dzisiejszy" kapłan piętnuje "tęczową zarazę", a ten sprzed lat karci z ambony "szerzące się żydostwo". Znacznie częściej jednak, szczególnie w drugiej połowie filmu, ta wymienność wątków i czasowych płaszczyzn zaburza płynność obu opowieści i pozostawia wiele historii bez dopowiedzenia. Jedną z większych bolączek "Wesela" jest właśnie wielogłosowość oparta na stereotypach i dość natarczywe miejscami poszukiwanie analogii. Punktem wyjścia są pogromy żydowskiej społeczności przez Polaków, które Smarzowski zestawia - czasami bezceremonialnie i dość chaotycznie - z dzisiejszymi nagonkami na środowiska LGBT, wrogością w stosunku do Ukraińców czy niechęcią na tle rasowym. Alegorie są aż nadto czytelne, ale zarazem bardzo apodyktyczne i moralizatorskie.
Smarzowski nie zamierza bowiem w nowym "Weselu" za pomocą filmowego języka dyskutować z widzem. Wystawia Polsce autorską diagnozę, pod którą zapewne bardzo wiele osób się podpisze. Problem jednak w tym, że na ekranie taka nawałnica narodowych przywar, nierozliczonych grzechów i bardzo sugestywnych ostrzeżeń rozrzedza się w gąszczu wątków. Reżyser do jednego kotła wrzuca antysemityzm, ksenofobię i homofobię, krytykę kościoła i klas politycznych, ludzką małostkowość, zazdrość i nienawiść, seksizm, alkoholizm, emigrację zarobkową, weganizm i ubój zwierząt, handel ludźmi, kiboli, a nawet pandemię. Wszystko kipi, bulgocze i niejednokrotnie po prostu rozlewa się na bok, zostawiając wokół zupełnie obcy dotąd w kinie Smarzowskiego bałagan.
Obrazy, od których chce się odwrócić wzrok
Równie bezkompromisowy jak reżyser jest również język, którego używa do opowiadania wstrząsających momentami historii. Oczywiście do tego twórca "Domu złego" już nas wielokrotnie przyzwyczaił, ale w "Weselu" decyduje się na bardzo transparentną dosłowność. Sceny palenia żywcem ludzi w stodole czy uprzątania potem ich zwęglonych zwłok wbijają w fotel do tego stopnia, że zostają nam po seansie odciski. Siła obrazu jest porażająca, lecz bardzo często to jedyne narzędzie, którym posługuje się Smarzowski. Brakuje w "Weselu" psychologicznego wgryzienia się w postaci i bardziej szczegółowej analizy historycznych faktów, jak miało to miejsce choćby w "Wołyniu".
Pojawiają się także sceny, które już bardzo niebezpiecznie balansują na granicy dobrego smaku. Dotyczy to szczególnie jednej, która wygląda tak, jakby do montażowni po kryjomu zakradł się Patryk Vega i wkleił do filmu jedną ze swoich ilustrowanych "anegdotek". Skłamałbym, że rzutuje to na ocenę całości, ale Smarzowskiemu chluby raczej nie przynosi. Wiele nadrabia tutaj sprawna ręka operatora Piotra Sobocińskiego, choć jego kadry często idą na marne przez absurdalnie szybki montaż, który zamiast dynamizować opowieść, wprowadza sporo znaków zapytania w kontekście fabuły. Aktorom również nie pomaga, bo właściwie tylko Robert Więckiewicz i Mateusz Więcławek (duże brawa!) mają "czym pograć". Świetnie wypada Agata Turkot, klasę pokazał nieodżałowany Ryszard Ronczewski.
Wilki grasują w rzeźni
Ojciec panny młodej, Rysiek Wilk, którego gra Robert Więckiewicz, jest lokalnym (nieco podupadającym finansowo) oligarchą, który majątku i pozycji dorobił się na ubojni świń. Wizyta w jego zakładzie zapewne nie należałaby do najprzyjemniejszych dla wielu naszych zmysłów. Podobnie jest z "Weselem". To filmowa rzeźnia, w której Smarzowski w brutalny sposób szlachtuje polską mentalność, odsącza z niej grzechy przeszłości i serwuje widzom surowy produkt, który każdy przyrządzi na swój sposób. Czytaj: wedle własnych przekonań i światopoglądu. To niesamowicie mocny filmowy przekaz, ale bardzo kruchy w swojej formie.
Tego filmu, wbrew obawom reżysera, nikt w Polsce nie zakaże. Wielu (w tym niżej podpisany) uzna, że należało to zrobić po prostu lepiej - subtelniej, z umiarem, ładem i szacunkiem dla widza. Większość powinna go jednak obejrzeć. Na pewno nikt nie będzie chciał o nim pamiętać. Pamięć, podobnie jak miłość, to jednak niezbędny element, by nie przywoływać na nowo ludzkiego zła, nienawiści i uprzedzeń. By - nawiązując do nazwiska głównych bohaterów - człowiek człowiekowi nie był Wilkiem. Obawiam się, że ten morał akurat zniknie w gąszczu kontrowersji i ataków na reżysera. Podobnie jak obawiam się, że nie trafi do tych, do których jest adresowany. Obym się mylił.
OCENA: 6/10
Film
Zobacz także
Recenzja "Challengers": intensywne kino
27 kwietnia 2024
(51 opinii)
Back to black. Amy nie chciałaby tego oglądać
20 kwietnia 2024
(36 opinii)
Opinie (427) ponad 20 zablokowanych
-
2021-10-09 14:51
(4)
Granatowa polska policja okresu wojny ... To jest temat!
- 8 20
-
2021-10-09 15:31
Policja Żydowska w Getcie- to jest temat (2)
Granatowi policjanci musieli się stawić do służby Niemcom po 39 roku pod groźbą kary śmierci. Do Policji Żydowskiej w getcie, która rabowała, biła i pakowała współbraci do wagonów do Auschwitz żydowska inteligencja (prawnicy, nauczyciele, poeci) zgłaszała sie na ochotnika. Poznaj różnicę.
- 6 2
-
2021-10-09 17:52
(1)
I co wystraszyli się? Podobno byli mega odważni. Tyle sarkazmu. Ucz się historii. Nie wszyscy byli kryształowi, podobnie jak żołnierze wyklęci nie wszyscy byli kryształowi
- 3 2
-
2021-10-10 02:38
To nie to co partia! Oni są!
- 0 0
-
2021-10-10 02:09
Ale minusów
Widać pisowate trolstwo po powrocie z fabryk opanowało forum
- 1 0
-
2021-10-09 12:20
500+ dla obcokrajowców (4)
to przegięcie bede o tym trąbił bo coraz wiecej gruzinów ukrainców czy mołdawian sprowadza to swoje rodziny korzystając z....funduszu demograficznego dla POlski PIS jak wam nie wstyd rodakom w oczy spojrzeć, drugi problem jest taki ze masowo rozdaje sie obywatelstwo polskie!!!!
- 36 59
-
2021-10-09 13:50
fundusz PiS? Mateusz albo Obajtek sprzedali nieruchomosci (1)
i zasilaja ten fundusz?
- 18 4
-
2021-10-10 02:29
Kluby potwierali....
Pissowskie damy na rurze i takie tam
- 1 0
-
2021-10-10 02:28
Wstyd je mieć... przez PiS
- 2 0
-
2021-10-10 02:26
Ale jak pol aczkom sdawali i dają odpowiednik 500+ to juz ok
Ilu uciekło z tego kraju?
- 3 1
-
2021-10-09 23:10
Czego się spodziewać po komentarzach (2)
elektorat patologii obywatelskiej
lewactwo
euroidiotyzm
antypolonizm- 14 20
-
2021-10-10 02:16
Wstawanie z kolan
Brak dystansu, obiektywizmu, Przekonanie o własnej wielkości okraszone pseudokatolicyzmem zmieszanym z pieniactwem
- 4 3
-
2021-10-09 23:34
Czego się spodziewać po komentarzach
Jakbym słyszała najbardziej chamską w naszym (nie)rządzie pannę Krysię :(
- 6 3
-
2021-10-09 17:55
To tylko fikcja ... (2)
Proszę obejrzeć film pana Wojciecha Sumlinskiego Powrót do Jedwabnego jest na CDA.To może zrozumiecie dlaczego na siłę szuka się win wśród Polaków za niemieckie i korzenne zbrodnie.
- 35 11
-
2021-10-10 02:13
Weź już z tym sumlińskim
Żeby choć próbował udawać obiektywnego, pisowski geniusz
- 2 4
-
2021-10-09 18:14
Zachęcam !
Zachęcam również do obejrzenia jego materiałów nt. kłamstw i manipulacji w sprawie zabójstwa KS. Jerzego Popiełuszki. W tym także konferencje w IPN-ie. Pan Sumiński człowiek niestrudzony w dochodzeniu do prawdy!
- 6 1
-
2021-10-10 00:18
Ciekawe czy w tym filmie są ujęcia jak żydzi niosą do stodoły popiersie Lenina które stało w Jedwabnym na środku rynku po wkroczeniu sowietów i któremu to Leninowi oddawali cześć i uważali za wybawcę i bohatera
- 20 5
-
2021-10-09 16:51
Naszym typowym zajęciem jest palenie Żydów albo pederastów (1)
Pan Smarzowski tym razem na pewno dostanie Oskara albo Złotego Niedźwiedzia w Berlinie
- 44 8
-
2021-10-09 23:44
Brawo
Czekamy na nagrody zza oceanu i z za zachodniej granicy
- 3 2
-
2021-10-09 23:19
Film i szmira
Porównajcie "Pianistę" Polańskiego z tym czymś Smarzewskiego. Tam uznany artysta, tu zakompleksiony "tfurca", który czeka na łaskawe poklepanie po ramieniu.
- 29 10
-
2021-10-09 23:04
Polak
Kolejni zaborcy wybijali nam cala inteligencje na przestrzeni lat. Efekty wodzimy dziś na ekranie.
- 21 2
-
2021-10-09 20:09
Recenzja zgodna z pogladami portalu (1)
Ciężko tu o opinię nie zgodną z przekazem reżimowej partii rządzącej. Tym bardziej chcę zobaczyć na przekór tym wszystkim antysemitom, rasistom i homofobom .
- 12 30
-
2021-10-09 22:52
Przyznam tobie racje bo czesto zdejmowano moje komentarze. Podobnie jak w Dzienniku.pl.
- 0 2
-
2021-10-09 22:50
Po co tu w artykule wtracac cokolwiek o antysemityzmie?
Zydzi celowo kultywuja pojecie antysemityzmu bo pozwala to im na realizowanie wlasnej jadowitej polityki na swiecie. Moze w Polsce tego nie widac ale za Oceanem bardzo...
- 28 2
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.
Kina
Gdańsk
Helios Forum Gdańsk
Forum Gdańsk
Helios Alfa Centrum
Alfa Centrum
Helios Metropolia
Galeria Metropolia
Cinema1
Galeria Morena
Kino Muzeum
Muzeum II Wojny Światowej
Kino IKM
Instytut Kultury Miejskiej
Gdynia
Helios Riviera Gdynia
Centrum Riviera
Sopot
Multikino Sopot
Centrum Haffnera
Rumia
Multikino Rumia
Galeria Rumia
Filmy
