Czy można kochać robota? Recenzja filmu "Ona"

Borys Kossakowski

17 lutego 2014 (artykuł sprzed 10 lat)

Opinie (49)

"Ona" - czy człowiek może pokochać komputer i co z tego wynika?

Cyberpunk w formie komedii romantycznej? Pomysł karkołomny, ale Spike'owi Jonze'owi udało się stworzyć z niego całkiem niebanalne dzieło. Scenariusz "Ona" jest wprawdzie dziurawy i momentami zniechęca widza, ale są też chwile, gdzie film zbliża się do geniuszu Stanisława Lema. Czy dla tych chwil warto poświęcić mu dwie godziny swojego życia.

Cyberpunk wcale nie musi wyglądać tak jak w mrocznej wizji Riddleya Scotta "Łowca Androidów". Podobnie jak w legendarnym filmie z Harrisonem Fordem, także w "Ona" mamy do czynienia z bliską relacją człowieka z maszyną. Tym razem nie z robotem, ale z inteligentnym systemem operacyjnym (OS1).

Theodore Twombly (Joacquin Phoenix) to nieco fajtłapowaty, niespełniony pisarz, którego największym osiągnięciem w dziedzinie literatury są listy. Listy, które tworzy w imieniu klientów, którzy są zbyt leniwi, by skreślić choćby kilka słów do żony. Choć dzięki listom Theodore'a utrzymuje się niejeden związek, sam mistrz epistolografii nie był w stanie zapobiec odejściu żony.

Jego samotnej duszy nie jest w stanie zaspokoić ani przygodny cyber-seks, ani randki w ciemno. Z ratunkiem przychodzi pierwszy w historii inteligentny system operacyjny. Tu warto dodać, że człowiek w świecie wykreowanym przez Jonze'a ma kontakt z komputerem non-stop dzięki minisłuchawce wkładanej do ucha i urządzeniu przypominającemu połączenie puderniczki ze smartfonem.

Czas na pytanie zasadnicze numer jeden. Czy to możliwe, żeby człowiek zakochał się w maszynie? Odpowiedź brzmi: jeśli maszyna posługuje się zmysłowym głosem Scarlett Johansson, to tak. OS1 jest przy tym dowcipna, inteligentna, ciepła, zaradna i z każdą sekundą uczy się, jak lepiej spełniać potrzeby swojego właściciela. Pytanie powinno w zasadzie brzmieć: jak tu się nie zakochać?

Pytanie zasadnicze numer dwa brzmi: jak to możliwe, że maszyna zakochała się w człowieku? Mimo, że mamy iPhone'y, Wielkie Zderzacze Hadronów i Wujka Google'a, to temat sztucznej inteligencji nadal bardziej pasuje do literatury science-fiction niż do rzeczywistości. Ale jeśli nawet pojawią się układy, które będą się uczyły z taką skutecznością jak ludzki mózg, to trudno sobie wyobrazić, by dało się im zaimplementować intuicję, umiejętność odczuwania i rozpoznawania emocji, wreszcie zdolność do miłości.

Ta wątpliwość to największa dziura w scenariuszu, przez którą film się co rusz potyka i traci na wiarygodności. Chyba bezpieczniej by było opowiadać o miłości platonicznej człowieka do maszyny i o próbach rozgryzienia "czym jest miłość" przez superinteligentny, dowcipny, ale jednak bezduszny komputer. To by było bliskie filozofii Stanisława Lema. Spike Jonze do Lema próbuje się zbliżyć, nawiązać, ale dorównać mu się nie udaje.

Mimo to, właśnie momenty fantastyczno-naukowej filozofii stanowią o sile tego filmu. Komedia romantyczna z biegiem czasu przeradza się w traktat futurologiczny. Związek maszyny z człowiekiem staje przed coraz to nowymi trudnościami. Z początku są to problemy znane: brak ludzkiego ciała, strach przed bliskością emocjonalną, zazdrość, wstyd (że się kocha robota). Im dalej w las, tym więcej drzew. Bo jak poradzić sobie z faktem, że IOS jest w stanie prowadzić kilkaset rozmów jednocześnie z ludźmi i innymi botami? A jeśli zacznie flirtować, to kto wie, co z tego wyniknie?

Spike Jonze zadał w swoim najnowszym filmie kilka ciekawych pytań o ludzką emocjonalność i umiejętność radzenia sobie z kryzysem. Udało mu się też w niebanalny sposób nawiązać do klasyków science-fiction, używając przy tym zrozumiałego i przystępnego języka potocznego. Są jednak momenty, gdzie film wypływa na mielizny (związek Theodore'a i OS1 zawiązuje się jak miłość od pierwszego wejrzenia - mało to wiarygodne). Niektórym nie przeszkodzi to uronić łzy nad losem głównego bohatera. Innych będzie mierzić zbyt prostolinijny rozwój tej historii.

Borys Kossakowskib.kossakowski@trojmiasto.pl

Film

5.9

36 ocen

Opinie (49) 2 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-02-26 20:57

Domagam się wprowadzenia związków partnerskich

z konsolami, smartfonami i notebookami

10 lat
- 1 1
Twoja opinia

Zmień treść

z konsolami, smartfonami i notebookami
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-02 11:36

Czy można kochać robota?

Nie wiem, bo film nie jest o miłości do "robota".

Paulina
10 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Nie wiem, bo film nie jest o miłości do "robota".
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-04 15:32

Kiepski,

absolutnie słaby film. Pozbawiony nawet minimalnej głębi. Nie wiem komu dziś trzeba tłumaczyć, że facebook, tablety, komórki itd zaczynają zastępować realne kontakty. Rozumie to nawet typiara w różowych kozakach. Pomijam już element filmu w którym komputer staje się praktycznie świadomy. Każdy kto liznął nieco nauk kognitywnych może jedynie czuć zażenowanie. Komputer nigdny nie będzie nasladował ludzkiego mózgu w takim stopniu, ponieważ to tylko szybko licząca maszyna. Szkoda kasy na ten film. Sceny seksu głównego bohatera z programem komputerowym to jakaś masakra :))))

Film dla lelaków.
10 lat
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

absolutnie słaby film. Pozbawiony nawet minimalnej głębi. Nie wiem komu dziś trzeba tłumaczyć, że facebook, tablety, komórki itd zaczynają zastępować realne kontakty. Rozumie to nawet typiara w różowych kozakach. Pomijam już element filmu w którym komputer staje się praktycznie świadomy. Każdy kto liznął nieco nauk kognitywnych może jedynie czuć zażenowanie. Komputer nigdny nie będzie nasladował ludzkiego mózgu w takim stopniu, ponieważ to tylko szybko licząca maszyna. Szkoda kasy na ten film. Sceny seksu głównego bohatera z programem komputerowym to jakaś masakra :))))
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-03-06 11:10

Nudy nie z tej ziemi

Bardzo czekałam na ten film, dobrzy aktorzy, nominacje i prawie zasnęłam po pół godzinie. Masakra. Nic się nie dzieje. Jeden z nudniejszych filmów jakie w życiu widziałąm.

Kinomaniaczka
10 lat
- 1 1
Twoja opinia

Zmień treść

Bardzo czekałam na ten film, dobrzy aktorzy, nominacje i prawie zasnęłam po pół godzinie. Masakra. Nic się nie dzieje. Jeden z nudniejszych filmów jakie w życiu widziałąm.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-08-13 00:16

Glomby

Straszne odczłowieczone a może to właśnie istota człowieczeństwa: WY głąby. Jeśli zaczniecie zadawać pytanie dlaczego was tak ktoś nazwał lub czy to oby to nie prawda to moZe staniecie sie ciut bardziej ludźmi lub bardziej nie ludźmi. Istotami myślącymi. Ale to wymaga by wyjsć z siebie. Ale to mundure dziale mogą być prze modrych nazwane głupimi lub mondrymi a prze was tylko nie zrozumiałymi.

Qqqq
8 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Straszne odczłowieczone a może to właśnie istota człowieczeństwa: WY głąby. Jeśli zaczniecie zadawać pytanie dlaczego was tak ktoś nazwał lub czy to oby to nie prawda to moZe staniecie sie ciut bardziej ludźmi lub bardziej nie ludźmi. Istotami myślącymi. Ale to wymaga by wyjsć z siebie. Ale to mundure dziale mogą być prze modrych nazwane głupimi lub mondrymi a prze was tylko nie zrozumiałymi.
Regulamin dodawania opinii