• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

T jak trzeba (zobaczyć). Recenzja filmu "Pan T."

Tomasz Zacharczuk
26 grudnia 2019 (artykuł sprzed 4 lat) 

Zwiastun filmu "Pan T.":

W oparach absurdu i czarnej komedii wraz z "Panem T." snujemy się po zatrutej socrealistycznym smogiem powojennej Warszawie, gdzie jedynymi azylami wolności są jazzowe kluby i fabryki z dorabiającymi po godzinach inteligentami. Pomimo czarno-białej faktury, film Marcina Krzyształowicza jest na wskroś barwną opowieścią z kapitalnymi aktorskimi epizodami, wyrafinowanym poczuciem humoru i błyskotliwymi dialogami. Rarytas jakich mało we współczesnym polskim kinie.



Emerytowani filozofowie, malując dziecięce zabawki, rozprawiają o pojęciu substancji, towarzysz Bierut w ubikacji zaciąga się uzbekistańskim zielskiem, a komunistyczni literaci wylewają łzy wzruszenia, wysłuchując płomiennych poematów o górskich wędrówkach Lenina. Marcin Krzyształowicz pozszywał czarną komedię z przezabawnych skeczów, które nie tylko obnażają absurdy PRL-u, a może przede wszystkim w gorzko-słodki sposób komentują mentalność Polaków: inteligentów, polityków, ludzi pracy, szarych obywateli. Trudno jest śmiać się z samych siebie. Zdecydowanie ułatwić może to spotkanie z "Panem T.".

Tytułową postacią jest bezrobotny literat (Paweł Wilczak), któremu z socrealizmem nie jest po drodze, dlatego zawiesza karierę pisarską, epizodycznie sporządzane notatki chowa głęboko w szufladzie, a większość czasu spędza na ogólnie pojętym bumelanctwie. Od niechcenia udziela korepetycji, bo musi jakoś spłacać skromny pokój w branżowym hoteliku. Nie pogardzi romansem z licealistką (Maria Sobocińska), wypali skręta z pierwszym sekretarzem (Jerzy Bończak), od biedy nieporadnemu sąsiadowi (Sebastian Stankiewicz) pomoże w rozpoczęciu literackiej kariery.

"Pan T." jest doskonałą satyrą minionej epoki, pełną czarnego humoru opowieścią z pogranicza prawdy i fikcji, artystycznym majstersztykiem z nienagannie dobraną obsadą, świetnym scenariuszem i błyskotliwymi dialogami. "Pan T." jest doskonałą satyrą minionej epoki, pełną czarnego humoru opowieścią z pogranicza prawdy i fikcji, artystycznym majstersztykiem z nienagannie dobraną obsadą, świetnym scenariuszem i błyskotliwymi dialogami.
Elegancko wystrojony, gładko zaczesany i schowany za przyciemnionymi okularami T. jest uosobieniem inteligencji, która nijak nie pasuje do realiów Warszawy wczesnych lat 50. Jego indywidualizm i intelekt są zagrożeniem dla zmasowanego ogłupienia i uprzedmiotowienia ludzi, którym tak bardzo chełpią się władze. Niespodziewany obrót zdarzeń sprawi, że głównego bohatera namierza ubecja, która w niepokornym literacie dostrzega inicjatora zamachu na Pałac Kultury i Nauki. T. z coraz większym trudem lawiruje pomiędzy fikcją a rzeczywistością, prawdą a fantazją. Zaczyna przypominać Józefa K. z prozy Kafki. "Pana T." można zresztą określić satyryczną i groteskową wersją "Procesu".

Z natłokiem piętrzących się absurdów i zwrotów akcji bezbłędnie radzi sobie Marcin Krzyształowicz. Pomysłowo poprowadzona narracja pozwala mu nieustannie podsycać zainteresowanie widza losami głównego bohatera. Doskonale zarysowane tło wzbogaca fabułę i umożliwia poszczególne fragmenty opowieści lokalizować w odpowiednich kontekstach. Reżyser świetnie też czuje momenty, kiedy inteligentny humor powinien wybrzmieć mocniej, a kiedy ma być skrzętnie ukryty na dalszym planie. Wielu smaczków Krzyształowicz nie zamierza serwować widzowi pod nos. O wiele przyjemniejsze jest bowiem ich samodzielne wyszukiwanie.

Znaleźć w "Panu T." można przede wszystkim kapitalne aktorskie epizody. Filozoficzne dyskusje prowadzą Balcerowicz, Fedorowicz i Kutz (któremu zresztą zadedykował swoje dzieło Krzyształowicz), "lewe" szczoteczki do zębów sprzedaje Jan Nowicki, w przeprowadzkach pomagają LubosCzeczot, młodych literatów przesłuchuje Wiktor Zborowski, zaś Katarzyna KwiatkowskaAndrzej Zieliński uparcie próbują wbić do głowy córce fundamentalną wiedzę o rzeczowniku. Podstępnie z T. i publicznością flirtuje równie ponętna, co niewinna Maria Sobocińska, a w roli początkującego pisarza bawi do łez Sebastian Stankiewicz, któremu w rozśmieszaniu widowni wtóruje też Wojciech Mecwaldowski jako cyniczny aparatczyk.

Wystylizowana na lata 50. Warszawa jest miejscem, w którym artystyczna wolność i intelektualizm są towarem nie tyle deficytowym, co wręcz niepożądanym, a karierę mają szansę zrobić tylko ci, którzy przyklaskują władzy. Wystylizowana na lata 50. Warszawa jest miejscem, w którym artystyczna wolność i intelektualizm są towarem nie tyle deficytowym, co wręcz niepożądanym, a karierę mają szansę zrobić tylko ci, którzy przyklaskują władzy.
Największym castingowym osiągnięciem autorów "Pana T." jest tymczasem przywrócenie na wielki ekran Jerzego Bończaka i Pawła Wilczaka. Pierwszy z panów już w filmowych zwiastunach robi furorę w portretowaniu Bolesława Bieruta. Drugi jest największym wygranym filmu Marcina Krzyształowicza. Posągową mimiką i wyhamowaną niemal do zera ekspresją Wilczak kapitalnie oddaje na ekranie nonszalancję i sarkazm tytułowej postaci. W sklepie z aktorskimi rolami jego kreacja znalazłaby się w najbardziej ekskluzywnej części wystawowej. Zapomnianemu nieco aktorowi udało się stworzyć postać, z którą zintegrował się stuprocentowo. Póki co, rola życia i jedna z najlepszych w polskim kinie ostatnich lat.

Przyjemność z podziwiania aktorów jest tym większa, że znakomitym tłem ich popisów jest nienagannie wystylizowana Warszawa lat 50., nad którą w niemal każdej scenie posępnie góruje PKiN - chluba państwowego aparatu. Wysublimowany klimat potęgują czarno-białe zdjęcia Adama Bajerskiego. Dokładnością szczegółów urzeka scenografia wiernie oddająca czasy wczesnego PRL-u. Podobną rolę odgrywają zresztą również kostiumy. Wizualnie "Pan T." wygląda jak film wyciągnięty z zakurzonego archiwum, choć z zupełnie innego działu niż chociażby "Zimna wojna" Pawlikowskiego.

Film Marcina Krzyształowicza to przede wszystkim wielki aktorski powrót Pawła Wilczaka, który w roli cynicznego i zdystansowanego T. robi piorunujące wrażenie. Film Marcina Krzyształowicza to przede wszystkim wielki aktorski powrót Pawła Wilczaka, który w roli cynicznego i zdystansowanego T. robi piorunujące wrażenie.
Inspirowana twórczością Leopolda Tyrmanda, jednego z największych XX-wiecznych pisarzy w Polsce, opowieść błyskawicznie wciąga, fascynuje, szczerze rozbawia, unikając jednocześnie półśrodków i wtórnych klisz. Chwilami słychać ukradkiem drobne fabularne zgrzyty, gdzieniegdzie niektóre wątki można byłoby jeszcze rozwinąć, są także nieco przeciągnięte narracyjnie fragmenty. W żaden sposób nie umniejsza to jednak zabawy podczas seansu.

Pozostaje jedynie mieć nadzieję, że tytułowi Marcina Krzyształowicza nie zaszkodzą zbyt mocno spory toczone pomiędzy producentami filmu a spadkobiercami Tyrmanda. Widzowi, na szczęście, ta pozafilmowa wiedza nie jest niezbędna, bo "Pan T." posiada w sobie tyle artystycznego uroku, że nie sposób odprawić go z kwitkiem.

OCENA: 8/10

Film

6.6
54 oceny

Pan T. (30 opinii)

(30 opinii)
dramat

Opinie (86) ponad 10 zablokowanych

  • Ogladalem ale uwazam ze sredni. Wole filmy Patryka Vegi. One sa ostrzejsze. (2)

    Generalnie interesuje sie temtyka gangsterskiego zycia.

    Janusz z Olszynki

    • 22 66

    • Jasne jasne, poleciales w święta do kina. (1)

      Nie bredz.

      • 6 1

      • Bylem na prapremierze w Warszawie. Dostalem zaproszenie od Ziomka Celebryty.

        Janusz z Olszynki

        • 3 4

  • czy ja dobrze przeczytałem...? smogiem? (5)

    a ten smog to niby z czego? bo ja wiem, że gdy w tym mniej więcej czasie Londyn dusił się do smogu, w Polsce takowego nie było - głównie z tego powodu, że było dosłownie parę samochodów na krzyż...

    • 8 30

    • (1)

      Przeczytać a zrozumieć to dwie różne rzeczy jak się okazuje..

      • 21 2

      • W oparach absurdu i czarnej komedii wraz z "Panem T." snujemy się po zatrutej socrealistycznym smogiem powojennej Warszawie,

        jeśli autor miał na myśli atmosferę, to przypominam, że choć język jest giętki i zmienny, to jednak trzeba go używać ze zrozumieniem - inaczej wychodzi kakofonia

        • 10 1

    • Patrzeć, nie znaczy widzieć.

      • 4 1

    • I pomyśleć, że masz / będziesz miał potomstwo....

      • 6 3

    • Humanistka

      To jest przenośnia, środek stylistyczny proszę Pana

      • 1 0

  • Nie trawie tego Wilczaka i zawsze mnie mierził. (3)

    Ale tu gra jego i innych świetnych aktorów bardzo mi się podoba!

    • 9 17

    • Akurat Wilczak to czołówka polskich aktorów.

      Szkoda że tak mało grał ostatnio, cieszę się że wraca.

      • 15 4

    • Wilczak i Karolak to najlepsi Polscy aktorowie! (1)

      • 6 8

      • Najlepsi aktorzy to Holecka i Adamczyk

        • 9 6

  • Dobry film na obecne czasy (27)

    Znowu wdychamy opary absurdu, wykształceni ludzie kultury, prawa czy ekonomii wyzywani są od złodziei, zdrajców i anty-polaków, filarem partii rządzącej jest klasa robotniczo-chłopska.
    Telewizja państwowa wygląda jak za Urbana - non stop propaganda partii i rządu, hejt na tzw wroga klasowego i włączasz ją jak się chcesz dowiedzieć kto właśnie popadł w niełaskę, wtedy uruchamiają zmasowany atak personalny, grzebią ci w życiorysie i rodzinie i starają się przykleić tyle gó..na ile się da, identycznie jak robili komuniści.
    Każdy kto nie popiera Partii jest zdrajcą i złodziejem, no bo przecież jak można nie popierać wybrańców suwerena.
    Tylko członkowie partii mogą robić karierę w sektorze publicznym, nie musisz być specjalistą, musisz być wierny.
    Tak samo Trybunał Konstytucyjny, KRS, prokuratura - prawnicze zera bez dorobku, ale wierne i posłuszne jak za komuny. Kto jest nieposłuszny będzie usunięty decyzją polityczną, tak,tak - polityczną, czy walczący z komuną ludzie spodziewali się, że dożyjemy takich czasów ?
    Zauważyliście, że publiczne media nie pokazują kabaretów ? No przecież nie można śmiać się z Partii i Rządu, jak za komuny.
    I mamy wroga zewnętrznego, który jątrzy, wtrąca się i próbuje obalić ustrój suwerena, Za komuny to był zgniły Zachód z USA, UK i Niemcami na czele, dziś Berlin, Paryż, Bruksela, kraje skandynawskie, Madryt, Rzym - wszyscy przeciwko biednej Polsce, tylko Orban i Budapeszt nas rozumieją. W końcu Orban też wskrzesił komunę na Węgrzech.

    • 97 49

    • Odstaw tvn i wyborczą, jak widać szkodzi. (3)

      • 26 42

      • Nie potrafisz sobie wyobrazić (2)

        Ze można myśleć samodzielnie prawda ? Bez telewizji

        • 31 13

        • Samodzielne myślenie i słowa kopiuj wklej z artykułu z wyborczej:) (1)

          Żenada

          • 21 19

          • Daj link do tego artykułu

            • 8 11

    • I jeszcze ta komunistyczna pogarda dla konstytucji

      • 14 8

    • wszystko co nie po myśli twoich autorytetów jak Nergal, Stuhr, Janda, Stalinska i reszta (9)

      to reżim i zamordyzm. Masz krótką pamięć ale są przecież archiwa i możesz odpalić sobie wiadomości z okresu rządów PO, non stop chwalenie Komorowskiego, Tuska, później Kopacz. Ludzie mieli tego dość i pomimo propagandy z tvp, tvn, pogonili twoje autorytety. Wolność była wtedy jak górników i pielęgniarki potraktowano armatkami wodnymi.

      • 25 30

      • Ha ha ha (3)

        Telewizja potrafiła krytykować i śmiać się z Tuska bo tam byli dziennikarze a nie funkcjonariusze partyjni. Nawet nie porównuj tego do tvpis bo to by znaczyło ze masz problem z odbiorem rzeczywistości

        • 28 19

        • Dziennikarze jak Tadla, Lis, Kraśko itd. Wszyscy to wzór bezstronności:)))) (2)

          Krótka pamięć, funkcjonariusze z rodowodem w aparacie bezpieczeństwa PRL

          • 20 23

          • Tadla i Krasko a Holecka i Adamczyk (1)

            Weź się nie ośmieszaj

            • 25 14

            • Nie mam dla ciebie więcej czasu, bo wychodzę z rodziną

              Wracaj przed tvn , bo cię coś ominie.

              • 14 24

      • Bbk (4)

        Co do ogółu wypowiedzi - zgadzam sie, chociaż moim zdaniem TVP za peło robiło podobną robotę tylko nie aż tak... infantylnie i groteskowo ;) poza tym, dlaczego zawsze są głosy "a za po to było tak...", A co to ma do rzeczy ? Prześcigamy się które komuchy są lepsze ? Pzdr.

        • 12 12

        • do czego się odnosić? do rządów Mazowieckigo? (2)

          • 4 8

          • Do siebie i swoich czynów (1)

            a nie pitolić ze mamy prawo być świniami bo inni nie są swieci .
            Dobra zmiana to kabaret

            • 13 6

            • Kabaret dla ciebie i innych czytelników wyborczej

              • 5 16

        • Nie, za peło eskperci potrafili w tv

          jechać po pojektach ustaw rządowych, krytykowali rząd i decyzje, nie pokazywano rzeczywistości w 100% pozytywnej.
          Obecna TVPiS przypomina co najwyżej TVP Kwiatkowskiego z czasów Millera, taka sama służalczość i propaganda.

          • 12 8

    • jak widzę tvenik faktycznie ryje banie (2)

      żyjemy chyba w jakiejś innej rzeczywistości.

      • 13 23

      • Oni to chociaż wiadomości na żywo pokazują. Nie to co konkurencja, która nawet główne wiadomości "szyje na miarę, a nawet ponad miarę". No i ci eksperci z kul-u. Tak więc na pewno żyjesz w innej rzeczywistości.

        • 15 6

      • proponuję obejrzeć jedno po drugim i porównac ilośc wazeliny i hejtu

        urban przy kurskim to finezja intelektu

        • 5 2

    • dziwne ale mojej rodzinie nigdy nie żyło się tak dobrze jak obecnie (3)

      dostałem podwyżkę, żona nie pracuje na śmieciówce, jest wsparcie państwa dla rodzin, stabilna sytuacja gospodarcza... ujadasz jak każdy odstawiony od koryta.

      • 14 34

      • Ignorant

        • 5 1

      • za Po pewnie byś nie dostał podwyzki

        i bredził jak to OFE ukradli. a teraz pis ci zabierze 15 % oszczednosci emerytalnych i jeszcze się bedziesz cieszył,co? i ten bełkot laików o odstawieniu od koryta

        • 7 2

      • "stabilna sytuacja gospodarcza" XD XD

        • 1 0

    • Niestety ma na to wpływ przesiakniecie wpływami innych krajów parti rządzącej. 6 lat temu .....

      • 4 3

    • a karierę mają szansę zrobić tylko ci, którzy przyklaskują władzy.

      Wystylizowana na lata 50. Warszawa jest miejscem, w którym artystyczna wolność i intelektualizm są towarem nie tyle deficytowym, co wręcz niepożądanym, a karierę mają szansę zrobić tylko ci, którzy przyklaskują władzy.

      No to PiS już nie lubi tego filmu, jak zresztą żadnego, którzy przypomina jak obecne czasy są podobne do PRL

      • 13 9

    • Za Urbana publiczna tv miewała znacznie wartościowsze pozycje w programie.

      A my niestety nie odrobiliśmy lekcji, stąd jest jak jest.

      • 9 7

    • Paranoik naucza...

      • 0 1

    • Brandy

      Przyznam, że mam podobne skojarzenia.Oby ten film nie był profetyczny

      • 0 0

  • Przypomnę, że rodzina po przeczytaniu scenariusza odcięła się od tego filmu, (5)

    twierdzą, że to nie jest film o panu Leopoldzie. Wilczak gra nieźle, na minus przedstawienie człowieka który ma na sumieniu tysiące istnień ludzkich jako zabawnego człowieka palacego trawkę, chodzi o zbrodniarza Bieruta

    • 28 9

    • I dlatego reżyser musiał bardziej pójść w groteskę.

      Co zresztą filmowi wyszło chyba na dobre.
      Przy okazji - polecam "Dziennik 1954" Tyrmanda.
      No i oczywiście "Złego".

      • 20 5

    • (2)

      to jest komedia więc jak go mieli przedstawić. komedie z hitlerem też cię oburzają ?

      • 13 6

      • To jest komedia??? Chyba tylko dla wyborców PO KO. (1)

        Dla ciebie komedia to również Dzień świra:)

        • 10 17

        • 7 uczuć i Wszyscy jesteśmy Chrystusami to też dla niego komedie

          • 4 5

    • Widziałeś film Chaplina

      jak przedstawił Hitlera ?
      To jest kino

      • 10 5

  • nie rozumiem dlaczego film nie dostał nagrody na festiwalu. (4)

    Nie jest to dzieło wybitne ale z pewnością lepszy niż to co nakręcila Holland.
    Właściwe film Pani Holland był jednym z najsłabszych i nie rozumiem dlaczego dostał nagrodę.

    • 21 8

    • Ma córkę lesbijkę i wygłasza antymeskie komentarze. (2)

      To wystarczy.

      • 19 5

      • komentarze raczej antyrządowe (1)

        najpierw skomle o kasę na takie "dzieła" a później ujada. dno

        • 11 6

        • Ale co ma jedno do drugiego? Prawda, to prawda. Czyli co? Jeśli ktoś chce pokazywać prawdę i dostać na to dofinansowanie, to musi pokazywać rząd w dobrym świetle. hmmmm, no interesujące, nie powiem ...

          • 8 6

    • Za nazwisko chyba... Obywatel Jones nie był najsłabszy, ale faktycznie

      były filmy, które są lepsze, Pan T. właśnie oraz Boże Ciało i Ikar. Legenda Mietka Kosza

      • 1 0

  • warto zobaczyć (1)

    Dzięki "dobrej zmianie " w wielu dziedzinach życia wracają tamte czasy.

    • 47 30

    • Naprawdę? Wyrywają paznokcie, miażdżą genitalia, strzelają w tył głowy? A ciała pomordowanych wrzucają nagie do dołów kloacznych i bezimiennych mogił?

      • 6 7

  • film przedstawia czasy kiedy "wyzwolił" nas Związek Radziecki (8)

    czasy do których tak wielu czerwonych z trójmiasta tęskni. Pan Tyrmand nie miał innej możliwości i musiał uciec do USA.

    • 30 13

    • Czerwoni z Trojmiasta ??? (5)

      Skąd jesteś patałachu
      My z Trojmiasta zawsze nienawidzimy dyktatury, obojętnie czy komunistycznej czy pisowskiej

      • 19 7

      • Głosuj dalej na lewaków z PO KO. No chyba że Nowacka to prawica,:) (3)

        • 4 16

        • Nowacka przynajmniej (2)

          wie co to jest demokracja i wolność a to właśnie kochamy w Trojmiescie, zawsze o to walczyliśmy.
          Możecie sobie pisać , kłamać, płakać i stękać ale pislam nie ma szans na Pomorzu, tu zawsze bolszewicy dostają po tyłku

          • 15 9

          • Ofiara tvn. Wyjedź do Szwecji jest raj dla ciebie i Nowackiej (1)

            Nowacka kawiorowa lewica która żyje z milionów za katastrofę smoleńską.

            • 4 17

            • Zmień lekarza. Może na nogi coś poradzi, bo na głowę to raczej za późno.

              • 8 5

      • No jemu właśnie o to chodziło. Czerwoni z Trójmiasta czyli pisowszczycy.

        • 6 7

    • skoro nie wyzwolił to nadal byliśmy pod niemiecką okupacją?

      • 4 3

    • prymitywne klasyczne proletariackie

      (czytaj pisowskie) myślenie tych scgizofreników, którzy wspierają komunistyczne zapędy i pomysły i jednocześnie ujadają na czerwonych

      • 1 2

  • Wilczak aktorzyna do reklam. Ale teraz. To karykatura siebie i nie chodzi o wygląd ..... Co sie tobie stało ???? Chłopie

    • 9 37

  • Ależ Wilczak świetnie wygląda na tych fotosach. (1)

    Normalnie Komedę słychać w tle jak cicho brzęka.

    • 21 6

    • Bez kitu

      • 0 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Kina

Wydarzenia

Marzec Sopocianek (3 opinie)

(3 opinie)
projekcje filmowe, spotkanie, warsztaty, zajęcia rekreacyjne

Pokazy specjalne w Kinie Muzeum | Krótkometrażowe animacje nominowane do Oscara w 2024 roku

18 zł
impreza filmowa, projekcje filmowe, przegląd

Podróże z Albertem: film interaktywny

26,90 zł
projekcje filmowe