Morderczy klaun powraca. Recenzja filmu "To"

Tomasz Zacharczuk

9 września 2017 (artykuł sprzed 6 lat)

Opinie (54)

"Chcesz balonika?" - z demonicznym uśmieszkiem na ustach z wielkiego ekranu pyta upiorny klaun Pennywise, a widzowi, pomimo świadomości przerażających konsekwencji, pozostaje jedynie ochoczo wystawić rękę. "To" bowiem plasuje się w ścisłej czołówce najlepszych ekranizacji dzieł Stephena Kinga, a zarazem w gronie najciekawszych tegorocznych premier. Jednocześnie udowadnia, jak kapitalną mieszanką jest synteza nowoczesnego horroru i oldskulowego Kina Nowej Przygody.

Od premiery telewizyjnego mini-serialu opartego na prozie Stephena Kinga mija w tym roku równo 27 lat. Dokładnie taki okres oddziela też makabryczne wizyty "Tego" w prowincjonalnym miasteczku Derry. Przypadek? Nawet jeśli skrupulatnie wykalkulowany chwyt marketingowy, to skutecznie oddziałujący na wyobraźnię jeszcze przed wejściem na salę kinową. Sztucznych stymulatorów film Andresa Muschiettiego jednak zupełnie nie potrzebuje. Broni się rewelacyjnym aktorstwem, wzorową realizacją i wiernym odzwierciedleniem literackiego oryginału.

Oczywiście, biorąc na filmowy warsztat ponad tysiąc stron rękopisu, nie obyło się bez ingerencji i uproszczeń. Argentyński reżyser wspierany przez trio scenarzystów ograniczył się (przynajmniej na razie) do połowy literackiej historii. Zmienił również ramy czasowe, oryginalną scenerię lat 60. zastępując stylistyką ery magnetowidów, walkmanów, Michaela Jacksona i szalenie modnych wówczas bmx'ów. Skojarzenia (niejedyne zresztą) z netflixowym przebojem "Stranger Things" nad wyraz słuszne i nawet wskazane. Klimat lat 80. czuć zarówno w kawałkach The Cure i New Kids On The Block, w których zasłuchuje się jeden z młodych bohaterów, jak i na kinowym afiszu reklamującym "Koszmar z ulicy Wiązów".

Klub Frajerów to siedmiu wyalienowanych wśród rówieśników nastolatków, których łączy zamiłowanie do przygód, nieszablonowe myślenie i chęć rozwikłania zagadki porywanych dzieci.

Rewolucji natomiast w poprowadzeniu fabuły i kreacji bohaterów zasadniczo nie ma. Grupka szkolnych frajerów, jak sami siebie określają, zawiązuje detektywistyczny pakt, którego celem jest zdemaskowanie porywacza dzieci, który grasuje w Derry od kilku miesięcy. Szlachetna postawa nie jest do końca bezinteresowna, gdyż jedną z ofiar tajemniczego monstrum jest młodszy brat Billa Denbrougha (Jaeden Lieberher), nieformalnego lidera młodocianych outsiderów. Śledztwo żółtodziobów doprowadzi do nieuchronnej konfrontacji z diabolicznym klaunem, Pennywisem (Bill Skarsgard), ale nie jest on jedynym potworem, z jakim sympatycznym dzieciakom przyjdzie stawić czoła. Fani literackiego oryginału mechanizm przeraźliwej działalności "Tego" doskonale znają, niewtajemniczonym jego odkrywanie dostarczy podwójnej przyjemności.

O ile, rzecz jasna, słowo "przyjemność" ma rację bytu w przypadku ponad dwugodzinnego horroru. Muschietti, który gatunkowych szlifów nabierał podczas prac nad "Mamą", kapitalnie zapanował nad zgrabnym związaniem wszystkich elementarnych komponentów klasycznego kina grozy. Suspens goni suspens, uczucie osaczenia ściska żołądek, a dynamicznie skręcone kadry ociekające chwilami brutalnością powodują, że niejedną scenę na czele z makabrycznym otwarciem obejrzymy przez palce.

Główna w tym zasługa demonicznego Pennywise'a w znakomitej interpretacji Billa Skarsgarda. Szwedzki aktor, nawet skrzętnie przykryty toną makijażu, potrafi zmrozić zarówno upiornym spojrzeniem, jak i równie przerażającym śmiechem. Właściwie trudno ocenić, czy większą odrazę wzbudza cynicznym zastraszaniem, czy drastycznym szałem, w jaki wpada na widok kolejnej potencjalnej ofiary. Zarazem jest w nim coś niebezpiecznie magnetycznego, bo wbrew poczuciu komfortu, gdy obłąkany klaun znika z ekranu, natychmiast błądzimy oczami w jego poszukiwaniu. Skarsgardowi bez wątpienia udało się wykreować jednego z najstraszliwszych i najwyraźniejszych filmowych oprawców, jakich w ostatnich dekadach wpuszczono na salę kinową.

Tytułowe "To" najczęściej przyjmuje formę demonicznego klauna, który terroryzuje mieszkańców prowincjonalnego miasteczka Derry. W postać znakomicie wcielił się pochodzący ze Szwecji Bill Skarsgard.

Twórcom "Tego" udało się uniknąć gatunkowej sztampy nie tylko dzięki wydatnej pomocy tytułowej postaci, ale również, a może przede wszystkim, dzięki nieocenionemu zmysłowi łączenia codziennej obserwacji i wyobraźni w osobie samego Kinga. Filmowcy, precyzyjnie i ostrożnie stąpając po śladach pozostawionych przez pisarza, tworzą horror nowoczesny, wielowymiarowy, pogłębiony społecznie i psychologicznie, w którym bezbronna młodzież rzuca wyzwanie nie tylko tajemniczej sile, ale i całej zakompleksionej społeczności.

Grozą wieje nie tylko, gdy czerwony balonik wypuszczony przez klauna sunie przez biblioteczną salę, czy w momencie, kiedy bohaterowie wkraczają do opuszczonej rudery. "To" z charakterystycznym dla Kinga realizmem portretuje zło zamknięte w domach, podsycane nałogami, rodzicielską nadopiekuńczością, zobojętnieniem, czy w końcu przemocą, nie tylko fizyczną. Stąd nie ma w filmie praktycznie żadnej pozytywnej postaci wśród dorosłych. Odpowiedzialność przejmują więc dzieci, dla których warunkiem przetrwania jest wzajemna przyjaźń i chęć buntu.

Młodocianym bohaterom żywiołowo udaje się podtrzymywać relacje nie tylko między sobą, ale również w stosunku do widowni. Paczce wyalienowanych wśród rówieśników przyjaciół kibicuje się właściwie od pierwszej sekundy. Główna w tym zasługa znakomicie wykonanej pracy castingowej przez twórców filmu, jak i samych aktorów, na czele z Finnem Wolfhardem, znanym ze wspomnianego już serialu "Stranger Things". Jego wyszczekany, momentami bezczelny i obdarzony szczególnym jak na swój wiek humorem oraz ciętym językiem Richie bryluje w każdej scenie. W zestawieniu ze zbuntowaną "chłopczycą", drobnym hipochondrykiem, oczytanym grubaskiem i jąkającym się przyjacielem tworzy zwariowaną zgraję osobowości, a każdej z nich reżyser przeznacza na tyle dużo przestrzeni, że brak choćby jednej z tych postaci wzbudzałby w nas niemałą konsternację.

Film Muschiettiego stanowi także barwny kolaż nowoczesnego horroru z klimatycznym Kinem Nowej Przygody, a wiodąca w tym zasługa właśnie młodych bohaterów "Tego". Ich amatorskie detektywistyczne zapędy, wzajemne słowne utarczki, językowe gafy i typowe dla nastolatków dylematy znakomicie szatkują przepełnione grozą i lękiem kadry. Z Klubem Frajerów dajemy się porwać w wielką filmową, fascynującą przygodę, w której choć nie brakuje strumieni krwi i zdekompletowanych ciał, to trudno momentami powstrzymać się od śmiechu i szczerej sympatii względem młokosów. Kolejny raz kłania się rewelacyjny produkt braci Duffer.

"To" fascynuje opowiadaną historią, zadowala świetnym aktorstwem, bawi stylistyką lat 80. Słabszymi elementami filmu mogą być nieliczne na szczęście przestoje, dość schematyczna fabuła i mało angażujący finał.

Należny podziw przysługuje też argentyńskiemu reżyserowi, który miał przecież niełatwą misję pogodzenia ze sobą konwencji przygodowej komedii z obowiązkowymi regułami horroru. Muschietti z tego gatunkowego starcia wyszedł bez szwanku. Niczym kameleon dostosował stylistykę filmu do naszych emocji - gdy odraza i lęk osiągają apogeum na uspokojenie dostajemy sesję śmiechoterapii. Jednak, abyśmy nie poczuli się już zbyt swobodnie i bezpiecznie, chwilę później z wyczuciem boksera tańczącego balet zdejmuje nam uśmiech z twarzy, desygnując do boju niezawodnego Pennywise'a.

Po przeciętnej ekranizacji "Mrocznej wieży" nic lepszego fanom twórczości Stephena Kinga nie mogło się przytrafić. "To" udowadnia, że w horrorze z powodzeniem znajdzie się miejsce dla ambitniejszych treści i luźniejszej formy, pod warunkiem, że materiał bazowy da taką szansę, a tę następnie wykorzysta reżyser. "To" się udało. I to jak!

OCENA: 8/10

Tomasz Zacharczukt.zacharczuk@trojmiasto.pl

Film

5.5

24 oceny

Opinie (54) 3 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-09 08:18

(4)

Dobra recenzja. I tym razem uuuf, bez spoilerow. Dzięki!

6 lat
- 51 0
Twoja opinia

Zmień treść

Dobra recenzja. I tym razem uuuf, bez spoilerow. Dzięki!
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-09 09:26
  
  Czy w filmie jest dużo flaków i takich makabrycznych scen? (3)
  
  6 lat
  - 1 5
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-09-09 10:56
    
    (1)
    
    Może nie flaków, ale jest sporo krwi.
    
    6 lat
    
    4 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Może nie flaków, ale jest sporo krwi.
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2017-09-09 11:03
      
      Uwaga
      
      Spoiler!
      
      6 lat
      
      1 1
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Spoiler!
      Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-09-09 16:39
    
    dzis King musialby byc POprawny POlitycznie
    
    6 lat
    
    1 6
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-09 08:29

(2)

6/10

dziekuję za uwagę. Wczoraj byłem na tym w kinie.
6 lat
- 9 3
Twoja opinia

Zmień treść

6/10
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-09 20:22
  
  dostałeś (1)
  
  czerwony balonik???
  
  Bartuś
  6 lat
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  czerwony balonik???
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-09-09 20:38
    
    nie...
    
    6 lat
    
    0 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    nie...
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-09 08:53

(3)

Zapowiada się dobry film. Ciekawe czy w Polsce zaczną kręcic horrory a nie tylko komedie o perypetiach damsko- męskich

temu
6 lat
- 31 0
Twoja opinia

Zmień treść

Zapowiada się dobry film. Ciekawe czy w Polsce zaczną kręcic horrory a nie tylko komedie o perypetiach damsko- męskich
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-09 08:59
  
  "Smoleńsk" nie był wystarczająco "straszny"?
  
  Termobaryk
  6 lat
  - 23 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-09 10:29
  
  Jeżeli chodzi o polskie filmy
  
  TO jestem zażenowana samym oglądaniem trailerów filmów nie-komediowych. Pierwszy raz słyszę tyle "ku&^w" w 3 minutowym trailerze, aż odechciewa się iść na film który można byłoby zrobić chociaż z połową wulgaryzmów. Tragedia, ale miło idzie się na amerykański film byle jakiego rodzaju, gdzie "f..." mówią raz na 1000 słów a nie 5 razy w krótkim zdaniu
  
  mmmamija
  6 lat
  - 10 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  TO jestem zażenowana samym oglądaniem trailerów filmów nie-komediowych. Pierwszy raz słyszę tyle "ku&^w" w 3 minutowym trailerze, aż odechciewa się iść na film który można byłoby zrobić chociaż z połową wulgaryzmów. Tragedia, ale miło idzie się na amerykański film byle jakiego rodzaju, gdzie "f..." mówią raz na 1000 słów a nie 5 razy w krótkim zdaniu
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-09 11:58
  
  Życie w Polsce jest dostatecznie przerażające.
  
  Kurczaki z Haffnera
  6 lat
  - 7 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Życie w Polsce jest dostatecznie przerażające.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-09 09:19

To filmik dla gimbazy:) (2)

6 lat
- 8 46
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-09 09:21
  
  Polecam książkę (1)
  
  6 lat
  - 15 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-09-11 06:43
    
    Kupiłam :)jee
    
    6 lat
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Kupiłam :)jee
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-09 09:25

Gdy byłam dzieckiem, reklama telewizyjna serialu To prześladowała mnie w koszmarach (2)

Bałam się tytułowego klauna wręcz niemożliwie. Ale jednocześnie ciekawość nie pozwalała mi byc obojętną na tą histirię. 27 lat pózniej (jak ten czas zasuwa!!) wzięłam się za książkę, i choć sama historia jedt fascynująca, to juz zakończenie w moim odczuciu pozostawia wiele do życzenia. Ale mam wrażenie ze z Kingiem juz tak jest, troche jak z kryminałami- wypieki na twarzy i zarwane nocki a zakończenie wcale nie wbija w fotel. Hmmm
Liczę na to, ze w filmie lepiej się z tym uporają.

6 lat
- 17 0
Twoja opinia

Zmień treść

Bałam się tytułowego klauna wręcz niemożliwie. Ale jednocześnie ciekawość nie pozwalała mi byc obojętną na tą histirię. 27 lat pózniej (jak ten czas zasuwa!!) wzięłam się za książkę, i choć sama historia jedt fascynująca, to juz zakończenie w moim odczuciu pozostawia wiele do życzenia. Ale mam wrażenie ze z Kingiem juz tak jest, troche jak z kryminałami- wypieki na twarzy i zarwane nocki a zakończenie wcale nie wbija w fotel. Hmmm Liczę na to, ze w filmie lepiej się z tym uporają.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-09 14:21
  
  (1)
  
  Ja mialam traume po tym jak z ukrycia widziałam pare scen poprzedniego TEGO. Scena z kratką prysznicową tak mnie rozwalila,że później nawet jako dorosla miałam problem żeby na basenie na nią stanąc ;) masakra hahaha:D
  
  6 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Ja mialam traume po tym jak z ukrycia widziałam pare scen poprzedniego TEGO. Scena z kratką prysznicową tak mnie rozwalila,że później nawet jako dorosla miałam problem żeby na basenie na nią stanąc ;) masakra hahaha:D
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-09-10 16:59
    
    Ja bałam sie z kolei tych schodów z desek
    
    Na działce modliłam sie, żeby nie zechciało mi sie zejść po nich nocą, do ubikacji, która była na dole
    
    6 lat
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Na działce modliłam sie, żeby nie zechciało mi sie zejść po nich nocą, do ubikacji, która była na dole
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-09 09:27

Od zawsze bałam się klaunów. To przeczytałam dwa razy. Magnetyzm nie do odparcia. Oby film mnie nie zawiódł. Serial uwielbiam.

Marta
6 lat
- 11 4
Twoja opinia

Zmień treść

Od zawsze bałam się klaunów. To przeczytałam dwa razy. Magnetyzm nie do odparcia. Oby film mnie nie zawiódł. Serial uwielbiam.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-09 09:41

Ten sprzed 27 lat był super

Po co powielają pomysły

6 lat
- 11 9
Twoja opinia

Zmień treść

Po co powielają pomysły
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-09 10:56

Naprawcie w końcu system odpowiedzi. Odpowiadam pod komentarzem, a moja wypowiedź pojawia się w osobnym komentarzu i traci jakikolwiek sens.

6 lat
- 11 1
Twoja opinia

Zmień treść

Naprawcie w końcu system odpowiedzi. Odpowiadam pod komentarzem, a moja wypowiedź pojawia się w osobnym komentarzu i traci jakikolwiek sens.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-09 11:24

W naszym kraju morderczy klaun grasuje od 2 lat.... (7)

...i steruje poprzez swoje upiorne marionetki.

6 lat
- 56 14
Twoja opinia

Zmień treść

...i steruje poprzez swoje upiorne marionetki.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-09 11:39
  
  Klaun to siedzi przy makreli i bierze ponad 100 tysiączków co miesiąc
  
  6 lat
  - 12 25
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Klaun to siedzi przy makreli i bierze ponad 100 tysiączków co miesiąc
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-09 11:57
  
  Też
  
  o tym pomyślałem
  
  Pozdrawiam
  6 lat
  - 16 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  o tym pomyślałem
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-09 14:57
  
  buahahaha (1)
  
  myslisz o tym ryzym klaunie?
  
  buahahaha
  6 lat
  - 9 19
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  myslisz o tym ryzym klaunie?
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-09-09 15:01
    
    Nie
    
    Nie pozdrawiam
    6 lat
    
    14 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-10 10:49
  
  Pełna zgoda. Miejmy nadzieję, że już niedługo.
  
  6 lat
  - 6 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Pełna zgoda. Miejmy nadzieję, że już niedługo.
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-11 01:22
  
  W końcu wiadomo kim jest ten grasujący seryjny samobójca, ale pomyliłeś się kolego bo akuratnie od 2 lat coś go nie widać, w przeciwieństwie do poprzednich czasów.
  
  6 lat
  - 1 4
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  W końcu wiadomo kim jest ten grasujący seryjny samobójca, ale pomyliłeś się kolego bo akuratnie od 2 lat coś go nie widać, w przeciwieństwie do poprzednich czasów.
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-12-26 17:24
  
  KOD?
  
  Chodzi o Kijowskiego i KOD ?
  
  pYTACZ
  6 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Chodzi o Kijowskiego i KOD ?
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-09 12:00

(2)

Bardziej od klaunów boję się POlityków.

Nicola
6 lat
- 21 35
Twoja opinia

Zmień treść

Bardziej od klaunów boję się POlityków.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-09 12:36
  
  POlityków PiS, zapomniałam dodać.
  
  nicola
  6 lat
  - 19 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-10 10:47
  
  męczące to.
  
  Może temat damskiej bielizny albo wyższości chomików nad rybkami da się podciągnąć do watką POlityczego.
  
  erisse
  6 lat
  - 3 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Może temat damskiej bielizny albo wyższości chomików nad rybkami da się podciągnąć do watką POlityczego.
  Regulamin dodawania opinii