Poruszający. Recenzja "Ptaki śpiewają w Kigali"

Jarosław Kowal

21 września 2017 (artykuł sprzed 6 lat)

Opinie (27)

Najnowszy artykuł na ten temat Zaskakujący i nieprzewidywalny. Podsumowaliśmy festiwal filmowy w Gdyni

Tuż po powrocie z Ruandy znajomy głównej bohaterki docieka: "Jak tam było?", na co odpowiada mu wymowna cisza. Identycznie można by zareagować na pytanie: "Jak podobał ci się film?", ponieważ nie sposób opisać słowami kunsztu, z jakim "Ptaki śpiewają w Kigali" zostały zrealizowane.

Specjalny serwis 42. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni

Scenariusz małżeństwa Krauze uderza przede wszystkim brakiem naiwności, rezygnacją z hollywoodzkiej poetyki oraz zarysowaniem wielowymiarowych postaci. Zgodnie z oczekiwaniami wielu widzów (zaszczepionymi właśnie za sprawą amerykańskich melodramatów) ocalona przed ludobójstwem Claudine powinna zamieszkać wraz z jej wybawczynią, Anną, gdzie niemal błyskawicznie zaczęłaby nowe, wspaniałe życie. Tak się jednak nie dzieje. Okazuje się, że współdzielenie niewyobrażalnej tragedii nie zbliża, lecz przeciwnie, wzmaga potrzebę odcięcia się od świadków swojego upokorzenia, a zarazem żywych symboli koszmarnej przeszłości. Relacja głównych bohaterek jest trudna, pełna napięć i skrajnych emocji, ale nigdy nie opiera się o sztampowy obraz protekcjonalnego "białego człowieka" wybawiającego z niedoli przybysza z dalekiego kraju (między innymi na powieleniu tej kliszy poległa wyświetlana także podczas gdyńskiego festiwalu "Catalina").

Opis filmu czy nawet streszczenie całej fabuły nie są jednak w stanie oddać wirtuozerii, z jaką "Ptaki śpiewają w Kigali" zostały zrealizowane. Joanna Kos-Krauze reżyseruje przede wszystkim uwagę widza, podkreśla to, co uważa za istotne do zakomunikowania i odsuwa na dalszy plan wątki, które mogłyby zaburzyć refleksyjny charakter opowieści. W efekcie napędzające fabułę ludobójstwo w Ruandzie tylko szczątkowo zostaje ukazane na oczach widza, funkcjonuje raczej jako widmo straszące wyobrażeniem o jego brutalności. Co otrzymujemy w zamian? Na przykład znakomite sceny dialogowe, czyli te elementy, które w kinie komercyjnym uchodzą za najmniej atrakcyjne.

Specyficzny sposób kadrowania często umniejsza lub nawet całkowicie wyklucza to, co w rozmowie mogłoby wydawać się najistotniejsze - rozmówców. W jednej ze scen z początku filmu wymiana zdań wybrzmiewa na tle zbliżeń na słoiki z formaliną; w innej uwagę przykuwa przechodzący z drugiego na pierwszy plan sprzątacz; a w późniejszej obserwujemy bohaterkę oraz odbitego w szybie interlokutora. Nie są to zaledwie ciekawe zabiegi artystyczne, dodają wydarzeniom kontekstu i osadzają ważne dla bohaterów momenty w niewzruszonych realiach toczącego się własnym tempem świata.

Zdjęcia zmarłego w ubiegłym roku Krzysztofa Ptaka w dużym stopniu stoją w opozycji do trendu kręcenia "z ręki". Wielu filmowców próbuje w ten sposób przemienić publiczność w uczestników akcji, ale jednym z najwyraźniejszych komunikatów "Ptaki śpiewają w Kigali" jest brak możliwości zrozumienia ludzkiego bestialstwa bez doświadczenia go na własnej skórze. Statyczne ujęcia doskonale to oddają, pozwalają pozostać na bezpiecznej pozycji obserwatora, który nie potrzebuje przemieniać się w niemego aktora, by odczuć empatię. Twórcy filmu nie proszą o zrozumienie emocji ich postaci (jak robią to twórcy chociażby wspomnianej "Cataliny"), zamiast tego dokładają wszelkich starań, abyśmy rzeczywiście je odczuli i robią to brawurowo.

Rozpisuję się na temat technicznych aspektów nie z powodu fabularnych braków, lecz właśnie z powodu kompletności filmu. Treść oraz forma współgrają w idealnej symbiozie i chociaż stawiają widzowi duże wymagania, to warto na "Ptaki śpiewają w Kigali" spojrzeć nie tylko jak na opowieść o fragmencie życia dwóch kobiet, lecz także jak na kinematograficzne dzieło sztuki oraz na odmienne od na przykład "Wołynia" podejście do tematu masowych morderstw niewinnych ludzi.

OCENA: 8/10

Zdjęcia: Poruszający. Recenzja "Ptaki śpiewają w Kigali"

Gala zakończenia 42. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni

313 Zobacz zdjęcia

Jarosław Kowalj.kowal@trojmiasto.pl

Wydarzenia

42. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (8 opinii)

(8 opinii)

festiwal filmowy

Film

6.0

40 ocen

Opinie (27) 1 zablokowana

Sortowanie
- Od najnowszych
- Od najstarszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-26 21:02

może jest to film artystyczny,ale jednak gniot

koń
6 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-22 08:56

Kino jednego widza! (1)

Usypiacz

6 lat
- 5 5
Twoja opinia

Zmień treść

Usypiacz
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-26 00:16
  
  Ptaki śpiewają w Kigali
  
  Byłem, dobry film. Pokazuje jak patrzymy na innych i na tródne dla nas zjawiska,sprawy. Oglądamy je, podglądamy bezpiecznie zza drzew, zza drzwi, z daleka. I chyba też myślimy- raz wy, raz my.
  
  Zyga
  6 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Byłem, dobry film. Pokazuje jak patrzymy na innych i na tródne dla nas zjawiska,sprawy. Oglądamy je, podglądamy bezpiecznie zza drzew, zza drzwi, z daleka. I chyba też myślimy- raz wy, raz my.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-22 19:57

No właśnie, tytuł... (1)

Nieodparcie kojarzy się z książką Arkadego Fiedlera ....
Co prawda treść zupełnie inna, ale.....

Andrzej
6 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Nieodparcie kojarzy się z książką Arkadego Fiedlera .... Co prawda treść zupełnie inna, ale.....
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-24 01:13
  
  Właśnie to świadczy o miałkości tych "tfurcuf"
  
  6 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-22 07:49

i patrząc na tą statystykę w ramce proszę mi wyjaśnić dlaczego Pokot Agnieszki Holland został wytypowany (1)

jako polski kandydat do Oskara- ocena 4,8- czyli poniżej średniej. bo jest antypolski, antykatolicki- tak rozumiem, że to w lewackim Hollywood ma szansę powodzenia- ale jest dużo lepszych polskich filmów które powinny nas reprezentować, a nie taka szmira jak Pokot- wybrany jedynie dlatego bo jest politycznie poprawny i "salon" chciał dać polityczny sygnał dla obrończyni demokracji w Polsce Agnieszki Holland by ją wesprzeć- oto kto rządzi polskim filmem- taka sama ubecka klika jak w sądach.

Piotr
6 lat
- 12 21
Twoja opinia

Zmień treść

jako polski kandydat do Oskara- ocena 4,8- czyli poniżej średniej. bo jest antypolski, antykatolicki- tak rozumiem, że to w lewackim Hollywood ma szansę powodzenia- ale jest dużo lepszych polskich filmów które powinny nas reprezentować, a nie taka szmira jak Pokot- wybrany jedynie dlatego bo jest politycznie poprawny i "salon" chciał dać polityczny sygnał dla obrończyni demokracji w Polsce Agnieszki Holland by ją wesprzeć- oto kto rządzi polskim filmem- taka sama ubecka klika jak w sądach.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-24 01:10
  
  SSSSSSSSSSSSS.......laj kundlu plaszczaka komisarza propagandy kc pis.
  
  6 lat
  - 0 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-21 23:11

wspaniały film, a recenzja bardzo dobra, w punkt (1)

j.
6 lat
- 11 5
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-24 01:08
  
  a recenzja bardzo dobra, w punkt
  
  W punkt zwany kiblem.
  
  6 lat
  - 0 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  W punkt zwany kiblem.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-21 22:01

Nudy (2)

Nudy, dłużyzny i powtórka z rozrywki. Jaśnie Pan redaktor zachwyca się artystynym kunsztem sprzed 10 lat. Te zwolnienia, praca kamery i zatrzymania-wszystko już było. Film jest nudny, nic nie wnosi a pani Kos-Krauze z całym szacunkiem, nie potrafi robić filmów (sama).

XPX
6 lat
- 9 13
Twoja opinia

Zmień treść

Nudy, dłużyzny i powtórka z rozrywki. Jaśnie Pan redaktor zachwyca się artystynym kunsztem sprzed 10 lat. Te zwolnienia, praca kamery i zatrzymania-wszystko już było. Film jest nudny, nic nie wnosi a pani Kos-Krauze z całym szacunkiem, nie potrafi robić filmów (sama).
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-24 01:07
  
  Do tego tytułu nawet nie potrafili wymyślić samemu, tylko sparafrazowali z książki Arkadego Fiedlera.
  
  6 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-22 00:55
  
  To idź teraz powiedzieć to samo Almodóvarowi, Jarmuschowi albo Egoyanowi, bo przecież oni też od 10 lat albo i dłużej sięgają po podobne środki. Tylko napisz jeszcze, kto sięga po coś nowego i dlaczego właściwie ganianie za tym miałoby być lepsza od sięgania po wciąż zachwycające techniki? Chyba za dużo oglądasz hollywoodzkich przebojów i nie bardzo rozumiesz, o co chodzi w kinie artystycznym.
  
  aaa
  6 lat
  - 7 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  To idź teraz powiedzieć to samo Almodóvarowi, Jarmuschowi albo Egoyanowi, bo przecież oni też od 10 lat albo i dłużej sięgają po podobne środki. Tylko napisz jeszcze, kto sięga po coś nowego i dlaczego właściwie ganianie za tym miałoby być lepsza od sięgania po wciąż zachwycające techniki? Chyba za dużo oglądasz hollywoodzkich przebojów i nie bardzo rozumiesz, o co chodzi w kinie artystycznym.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-22 08:36

(1)

Zanim Ktoś pójdzie na film, warto przeczytać książkę Wojtka Tochmana,
pt."Dzisiaj narysujemy śmierć", która opisuje te same wydarzenia, czyli
masakrę plemienia Hutu, dokonanego przez Tutsi, pod hasłem "Ścinamy wysokie drzewa."
Opisy Wojtka są bardzo wyraziste, w oparciu o relacje młodego uczestnika tamtych wydarzeń.

6 lat
- 5 2
Twoja opinia

Zmień treść

Zanim Ktoś pójdzie na film, warto przeczytać książkę Wojtka Tochmana, pt."Dzisiaj narysujemy śmierć", która opisuje te same wydarzenia, czyli masakrę plemienia Hutu, dokonanego przez Tutsi, pod hasłem "Ścinamy wysokie drzewa." Opisy Wojtka są bardzo wyraziste, w oparciu o relacje młodego uczestnika tamtych wydarzeń.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-22 19:22
  
  Bardzo dobry reportaż. Mogę uczciwie stwierdzić, że książka ta zmieniła moje życie. Polecam.
  
  b.
  6 lat
  - 0 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Bardzo dobry reportaż. Mogę uczciwie stwierdzić, że książka ta zmieniła moje życie. Polecam.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-21 22:58

nie jestem ekspertem więc nie powiem że zły czy dobry (2)

ale czy to był wogle film FABULARNY?

sebnorth
6 lat
- 6 2
Twoja opinia

Zmień treść

ale czy to był wogle film FABULARNY?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-09-22 12:47
  
  (1)
  
  masz rację, nie jesteś ekspertem, skoro nie wiesz, czym cechuje się film fabularny
  
  6 lat
  - 2 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  masz rację, nie jesteś ekspertem, skoro nie wiesz, czym cechuje się film fabularny
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-09-22 18:15
    
    i dlatego pytam
    
    kto pyta nie błądzi
    
    sebnorth
    6 lat
    
    2 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    kto pyta nie błądzi
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-22 16:40

Rozczarowanie pięknym obrazem

Film bardzo nudny i rozciągnięty w czasie. Być może celowo. Niemniej jednak o wyjątkowym kunszcie artystycznym. Warto obejrzeć same obrazy, kadry z filmu, sama fabuła zaś do zapomnienia. Potencjał chyba nie do końca został wykorzystany.

ja
6 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Film bardzo nudny i rozciągnięty w czasie. Być może celowo. Niemniej jednak o wyjątkowym kunszcie artystycznym. Warto obejrzeć same obrazy, kadry z filmu, sama fabuła zaś do zapomnienia. Potencjał chyba nie do końca został wykorzystany.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-22 15:32

Ludzie to zakała tego świata

Pomyśleć, jak wspaniały byłby bez nas i naszej nienawiści...

6 lat
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

Pomyśleć, jak wspaniały byłby bez nas i naszej nienawiści...
Regulamin dodawania opinii