• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Człowiek na krańcu świata. Recenzja filmu "Arktyka"

Tomasz Zacharczuk
1 lutego 2019 (artykuł sprzed 5 lat) 

Pośród skutej lodem arktycznej pustki słychać głęboki oddech mężczyzny, który walczy nie tylko o fizyczne przetrwanie, ale też o to, by wraz z ciałem nie zamarzła w nim choć cząstka człowieczeństwa. Właśnie o tym opowiada kameralny i skromny, acz niebywale ekscytujący fabularny debiut Joe Penny. "Arktykę" warto przemierzyć, zwłaszcza, jeśli ma się u boku takiego towarzysza podróży jak Mads Mikkelsen.



Surowa i enigmatyczna w "Arktyce" jest nie tylko złowroga, bezkresna, śnieżna biel, którą potrafi drgnąć z posad jedynie gigantyczna zamieć. W podobny sposób surwiwalową opowieść konstruuje debiutujący za kamerą Joe Penna. Bez wybujałego prologu, zbędnego dramatyzowania i niepotrzebnych retrospekcji reżyser wrzuca nas w sam środek arktycznej głuszy, po której przewodnikiem staje się dla nas ocalały z lotniczej katastrofy pilot (Mads Mikkelsen).

W otwierającej film scenie widzimy mężczyznę, który uporczywie dłubie w zaśnieżonej ziemi, przerzuca lodowe bryły, próbując dokopać się do brunatnej powierzchni. Dopiero, gdy kamera odjeżdża, widzimy, że nasz bohater wykuwa w ten sposób olbrzymi napis SOS. Sugestywny obraz z powodzeniem zastępuje niejedno słowo. Przekaz bez trudu da się odszyfrować. Później reżyser podrzuca nam już tylko drobiazgowe wskazówki: rozbity samolot, miejsce katastrofy, prowizoryczne obozowisko, włóczący się po okolicy polarny niedźwiedź.

Postać Overgarda (w trakcie filmu nie poznamy nawet jego imienia) składamy właściwie, niczym puzzle, element po elemencie. Nie wiadomo kim jest, w jakich okolicznościach trafił na Arktykę, jak długo skazany jest już na mimowolny obóz przetrwania. Jedynie po fragmentarycznych zapiskach na prowizorycznej mapie i zaawansowanym już stanie jego obozowiska można sądzić, że rozpaczliwego ratunku szuka od dłuższego czasu. Myli się jednak ten, kto sądzi, iż "Arktyka" będzie alternatywną i bardziej ekstremalną wersją "Zjawy" czy zimową odsłoną "Cast Away". Joe Penna ma bowiem większe ambicje. Przynajmniej do czasu.

Overgard (Mad Mikkelsen) jest jedynym ocalałym z lotniczej katastrofy. W arktycznej scenerii urządza prowizoryczny obóz w zniszczonej częściowo maszynie i czeka na ratunek. Niespodziewanie to jednak mężczyzna stanie się tym, który niesie pomoc. Overgard (Mad Mikkelsen) jest jedynym ocalałym z lotniczej katastrofy. W arktycznej scenerii urządza prowizoryczny obóz w zniszczonej częściowo maszynie i czeka na ratunek. Niespodziewanie to jednak mężczyzna stanie się tym, który niesie pomoc.
Godna podziwu organizacja pracy i konsekwentne próby wzywania przez radio pomocy przynoszą upragniony rezultat. Nadlatujący z misją ratunkową śmigłowiec roztrzaskuje się jednak o lodowe skały, a wymieszana z euforią nadzieja Overgarda na ocalenie zalicza jeszcze bardziej spektakularny upadek. W rozbitej maszynie mężczyzna znajduje na pół-przytomną kobietę. Dochodzi do niespodziewanej zamiany miejsc - poszkodowany stanie się ratownikiem. Wystarczy więc kwadrans filmu, by przemeblować, wydawałoby się, oczywistą fabułę.

Walka o przetrwanie okupiona będzie więc podwójnym wysiłkiem, lecz twórców "Arktyki" interesuje nie tylko bezkompromisowe starcie człowieka z nieubłaganymi siłami natury. Joe Penna niemal w kompletnej ciszy (ledwie garstka dialogów) i absolutnym skupieniu obserwuje międzyludzkie relacje, a zarazem testuje moralność głównego bohatera w ekstremalnych warunkach. Ranna towarzyszka Overgarda znacząco bowiem obniża szanse na przeżycie. Z drugiej jednak strony mężczyzną targają wyrzuty sumienia. Przecież to ona pierwsza ruszyła mu na ratunek i właściwie z jego powodu znalazła się w tragicznym położeniu. Przy kilkudziesięciominusowym mrozie nie da się jednak, nomen omen, chłodno kalkulować i dokonywać logicznych wyborów.

"Arktyka" przede wszystkim to kino drobnych symboli, niewypowiedzianych słów, milczących gestów opatrzonych potężnym nakładem emocji. Zapalniczka, fotografia, błyskawiczna zupka - pozornie nieistotne elementy nie tylko napędzają ciąg przyczynowo-skutkowy, ale stanowią rekwizyty w rękach aktorów, którzy uczucia muszą wyrażać na ogół niewerbalnie. Obcowanie z tą filmową metaforyką fascynuje jeszcze bardziej niż zapierające dech w piersiach szerokie plany arktycznej pustyni, którą podąża skromna, dwuosobowa karawana. Film Penny stanowi świetny przykład sugestywnego, stonowanego i skupionego na emocjach kina.

Niemal całkowita rezygnacja z dialogów i spektakularnych zwrotów akcji (to absolutnie nie jest jednak nudny film!) wymagają nie tylko reżyserskiej dyscypliny, ale i aktorskiego geniuszu. A takim niewątpliwie od lat dysponuje Mads Mikkelsen. Duńczyk należy do tych współczesnych artystów kina, którzy nawet z czwartego planu potrafią skupić uwagę widza. A gdy taki wirtuoz ma właściwie plan zdjęciowy na wyłączność, to czyni po prostu cuda. Śmiem wątpić, czy ktokolwiek inny wniósłby do "Arktyki" tyle wartości i charyzmy. O Overgardzie nie wiemy praktycznie nic. Dzięki Mikkelsenowi, ten wydawałoby się mankament, staje się atutem filmu. Duński aktor niebywałym talentem roztopił arktyczne lodowce.

"Arktyka" to nie tylko fascynujący obraz walki człowieka z nieubłaganą naturą, lecz skromna, a jednocześnie bardzo emocjonalna opowieść o sile człowieczeństwa i woli przetrwania. Mądra treść i piękna wizualnie forma. "Arktyka" to nie tylko fascynujący obraz walki człowieka z nieubłaganą naturą, lecz skromna, a jednocześnie bardzo emocjonalna opowieść o sile człowieczeństwa i woli przetrwania. Mądra treść i piękna wizualnie forma.
Właściwie jedynym z poważniejszych zarzutów pod adresem "Arktyki" może być fakt, iż Joe Penna swoim debiutem gatunku surwiwalowego specjalnie nie zrewolucjonizował. Owszem, w początkowym kwadransie ambitnie przełamał schemat, kilkukrotnie później ocierał się wręcz o wybitność, lecz finalnie wpisał swoją opowieść w dobrze znane już ramy. Szczególnie w końcówce da się zauważyć narracyjny pośpiech i trochę nienaturalne zwroty akcji uwieńczone nieco hollywoodzkim epilogiem. Kibicom filmowych rozbitków nie powinno to w żaden sposób przeszkadzać. Słabsze zakończenie nie zamazuje na szczęście ogólnego dobrego wrażenia, choć duża w tym zasługa brylującego Mikkelsena.

Joe Penna w pięknie, iście poetycko skadrowany lodowaty krajobraz, którego surową i chłodną naturę dodatkowo świetnie podbija kapitalna muzyka, wpisał człowieka usilnie walczącego o to, by przerażający chłód nie tylko nie odebrał mu sił w nogach, ale i nie zabrał resztek człowieczeństwa. Stawiając czoła Arktyce z bohaterami filmu można odnieść wrażenie, że wola walki i nadzieja na ocalenie nie obumierają wraz odmarzającymi kończynami, a z wychłodzonym sumieniem właśnie. W tym względzie akurat "Arktyka", paradoksalnie, potrafi wzniecić w nas ciepło w stosunku do drugiego człowieka. A to wydaje się podstawą naszego przetrwania. Nie tylko na Arktyce.

OCENA: 7/10

Film

7.2
28 ocen

Arktyka (11 opinii)

(11 opinii)
dramat, thriller

Opinie (24)

  • Dobry film (4)

    Warto go obejrzeć jako odskocznią od strzelanie i pościgow.

    • 22 2

    • Mądre kino (1)

      W końcu nakręcone mądre kino. Porównuję do Drogi z 2009r. Choć tu jest zupełnie inna fabuła.

      • 13 2

      • Super

        Duńczyk genialny

        • 0 1

    • Film

      Polecam!

      • 9 2

    • yolo trojmiasto!

      • 1 3

  • film jest mega dobry, polecam (4)

    • 16 3

    • (3)

      Zwłaszcza to gimusowe mega zachęca...

      • 3 8

      • Gimbusowe czy przedszkolne - nic to. Warto pójść. (1)

        Przy okazji polecam film sprzed ery 'Casino Royale' (zanim Mikkelsen został 'odkryty') czyli 'Jabłka Adama'. Rewelacja.

        • 9 3

        • Jabłka Adama to ten czeski?

          • 0 0

      • Akurat mega to naukowy przedrostek oznaczający milion. I raczej mało który gimbus wie o tym :-)

        • 0 3

  • (2)

    Wole fmy bardziej dynamiczne, strzelaniny, pościgi...
    Polecam ten polski o wyścigach... Diablo
    Jakbym oglądal swoje życie

    • 6 41

    • eeej....

      ...gta w kompie to nie zycie :)

      • 3 2

    • też mam Audi A4 2.5tdi i nie ma to żadnego związku z tym co oglądam w kinie.
      Film bardzo dobry jak weekend, wczoraj też oglądałem ciekawy film pt. Down Wall, polecam jeśli lubisz góry, wspinaczki, motywacje, dobre kino alternatywne i samochody w TDI (haha)

      • 0 2

  • Dobrze, że gra tam Mikkelsen, bo przez baaardzo nieudaną (moim zdaniem) produkcję Polar stracił sporo.

    • 5 12

  • Arktyka. Super film.

    Bardzo dobry film, Świetny aktor w roli pierwszoplanowej. Polecam.

    • 11 2

  • a jak się skończyło? (2)

    ktoś ich uratował?

    • 4 6

    • warto oglądać od deski do deski

      • 0 1

    • Umarł i zjadł go misio Yogi

      • 1 1

  • Duński aktor niebywałym talentem roztopił arktyczne lodowce.

    No to ładnie ktoś tu popłynął :-D

    • 5 2

  • piękne zdjęcia ale nudny scenariusz i slabo zrobiony

    straszne dłużyzny, oglądanie jak sie męczy facet nie jest ciekawe. Zdjęcia super, nic ciekawego , żadnych emocji. Rozczarowany

    • 0 6

  • Dobre kino

    Warto!!!!

    • 2 0

  • Polecam

    Na pewno film się wyróżnia na tle obcych tendencji ekranowych.
    Byłem dziś i jestem usatysfakcjonowany. Walka człowieka z naturą i samym sobą. Do tego ekstremalne warunki.
    Całość ekranizacji na pewno dla wysublimowanej widowni.
    Inny. Dobry.

    • 2 0

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Kina

Wydarzenia

Marzec Sopocianek (3 opinie)

(3 opinie)
projekcje filmowe, spotkanie, warsztaty, zajęcia rekreacyjne

22. Tydzień Kina Hiszpańskiego (1 opinia)

(1 opinia)
20 zł
przegląd

Bałtyk Movie. Pokaz filmu "John Wick"

15 zł
projekcje filmowe