Recenzja "Challengers": intensywne kino
27 kwietnia 2024
(50 opinii)
Murowany kandydat do Oscara? Recenzja filmu "Dunkierka"
21 lipca 2017 (artykuł sprzed 6 lat)
Poprowadzona z rozmachem filmowa opowieść, odsłaniająca kulisy ewakuacji ponad 300 tysięcy aliantów z francuskiej plaży okupowanej przez Niemców, na nowo definiuje kanony współczesnego kina wojennego. Oszałamiające wizualnie widowisko, a zarazem sugestywny i intymny portret osaczonych żołnierzy tak mocno wgniata w kinowy fotel, że ten może okazać się zbyt ciasny. Nolan zdecydowanie urwał się konkurencji w wyścigu po przyszłorocznego Oscara.
"Zobaczyć dom nie znaczy wrócić" - słowa filmowego komandora Boltona precyzyjnie oddawały sytuację tysięcy brytyjskich żołnierzy uwięzionych na plaży francuskiej Dunkierki. W oddali, na mglistym horyzoncie, mogli dostrzec zarysy upragnionej ojczyzny, za ich plecami tymczasem czyhał niemiecki okupant. Pozbawieni logistycznego wsparcia żołnierze znaleźli się w potrzasku pomiędzy naszpikowanym siłami wroga lądem a otchłanią wód Morza Północnego. 400 tysięcy wojskowych utknęło na skądinąd malowniczej plaży, która jednak z każdym dniem zwłoki zamieniała się w smętne cmentarzysko spowite dymem. Na ratunek z brytyjskiego wybrzeża wyruszyły setki statków i łodzi, głównie cywilnych, wspieranych przez nieliczne wojskowe myśliwce i morskie niszczyciele.
Nie spodziewajmy się drugiego "Szeregowca Ryana", bo nie znajdziemy tu tak obrazowej eskalacji przemocy. Łatwiej wyłapać niuanse nawiązujące do "Cienkiej czerwonej linii" przy jednoczesnym odcięciu się od choćby "Plutonu" czy "Czasu apokalipsy".
W ten sposób zapoczątkowano "Operację Dynamo", przeprowadzoną na przełomie maja i czerwca 1940 roku, którą na filmowy warsztat wziął Christopher Nolan. Wirtuoz współczesnego kina, który widowiskowość jak mało kto potrafi połączyć z nieszablonowym konceptem, również i tym razem nasączył swoje dzieło niepowtarzalnym autorskim stylem. Widać go już choćby na etapie narracji.
"Dunkierka" nie jest bowiem typowym linearnym dramatem wojennym. Nolan kreśli opowieść równolegle na trzech płaszczyznach czasowych, które w charakterystyczny dla siebie sposób spina w finałowej sekwencji. Trzy perspektywy to trzej bohaterowie: pilot Spitfire'a (Tom Hardy), żeglujący prywatną łajbą na ratunek uwięzionym żołnierzom patriota (Mark Rylance) i walczący o przetrwanie na nabrzeżach Dunkierki szeregowiec (Fionn Whitehead). Losom każdego z nich przypisany jest odrębny wycinek czasu: odpowiednio godzina, dzień i tydzień. Wspólnym mianownikiem jest tykający zegar (słyszany niemal przez cały film) skracający czas na powodzenie ratowniczej misji.
Zupełnie przeciwny kurs obiera Dawson (Mark Rylance), który bezpieczne nabrzeża rodzinnego Dover zamienia na niespokojne fale Morza Północnego. Żeglując na prywatnej łajbie, zupełnie przez nikogo nieprzymuszony, wyrusza na wrogie wody, by ratować tych, którzy akurat takiej formy pomocy się nie spodziewali. Ryzykuje przy tym nie tylko swoje życie, ale dwóch młodych podopiecznych, których zabiera w wydawałoby się bezsensowną misję. Wszystkiemu w podniebnych przestworzach przygląda się pilotujący myśliwca Farrier, tracący z każdą minutą nie tylko paliwo, ale i wsparcie towarzyszy. W ułamkach sekund musi decydować: wrócić do bazy, czy za wszelką cenę osłaniać misję ratunkową.
Konstruowanie tak zawiłej narracji mogłoby zniweczyć wysiłki nawet najlepszych specjalistów od kina wojennego. Nie dotyczy to jednak Christophera Nolana, dla którego przestawianie wątków, czasoprzestrzeni i bohaterów przypomina zabawę dziecięcymi klockami. Brytyjczyk kapitalnie potrafi zapanować nad kontrolowanym chaosem, unikając jednocześnie egzaltacji, pretensjonalności i dramatyzowania. Debiutujący w wojennej stylizacji reżyser ani myślał powielać utartych schematów. W "Dunkierce" próżno szukać machania flagą, heroicznych salw czy metafizycznych monologów o horrorze wojny. Ten widać bez zbędnych słów.
Tych zresztą w "Dunkierce" jest zaskakująco mało. Niewiele ponad półtoragodzinny film w zasadzie przypomina kameralny dramat opierający się na sugestii aktorów. Fionn Whitehead wypowiada raptem kilka zdań. Tylko nieco więcej linijek tekstu do dyspozycji ma posadzony w kokpicie samolotu Tom Hardy. Milczenie i skromne dialogi fenomenalnie jednak uzupełnia głębia obrazu odpowiednio skoncentrowana na mimice bohaterów. Emocje nie są uwięzione w sztampowych hasłach, tak górnolotnie przecież recytowanych w kinie wojennym, a znajdują ujście w zwykłym spojrzeniu (schowany za maską Hardy dosłownie gra tylko oczami) czy pojedynczym geście.
"Dunkierka" powala na kolana również precyzją i głębią dźwięku (murowany Oscar), którego czystość oraz dopracowanie słychać w każdej świszczącej kuli czy odgłosie nadlatującego niemieckiego samolotu. Rewelacyjne zdjęcia Hoyte van Hoytemy (Szwajcar z dyplomem łódzkiej "filmówki") dopełnia niepokojąca muzyka Hansa Zimmera z przenikliwym zegarowym tykaniem, które niczym metronom pilnuje filmowego tempa. Fascynującym i innowacyjnym zabiegiem jest również fakt, że Nolan ani razu nie pokazuje żadnego niemieckiego żołnierza, a mimo tego nieustannie czuć bliskość wroga. Wszak tego, czego nie widzimy boimy się najbardziej. Podobnie jak żołnierze spod Dunkierki.
Nie spodziewajmy się drugiego "Szeregowca Ryana", bo nie znajdziemy tu tak obrazowej eskalacji przemocy. Łatwiej wyłapać niuanse nawiązujące do "Cienkiej czerwonej linii" przy jednoczesnym odcięciu się od choćby "Plutonu" czy "Czasu apokalipsy". To bardziej czas elipsy, która wyrzuca z filmowej taśmy, to co oczywiste, zostawiając miejsce w "Dunkierce" na podpatrywanie tego, co ukryte jest między pięknymi kadrami. Christopher Nolan "Dunkierką" otworzył nowy rozdział w portretowaniu wojennego horroru. Stworzył wizualne arcydzieło wypełnione surowymi elementami kina artystycznego, nad którym ręce same składają się do oklasków. Jeśli po seansie będziemy mieli jeszcze siły je unieść.
OCENA: 9/10
Film
Zobacz także
Back to black. Amy nie chciałaby tego oglądać
20 kwietnia 2024
(36 opinii)
Recenzja "Civil War": absolutna maestria
12 kwietnia 2024
(44 opinie)
Opinie (92) ponad 20 zablokowanych
-
2017-07-22 01:02
Piękne zdjęcia ☺ (3)
A co robić suwnice kontenerowe na planie ? Rok 1940...
- 11 4
-
2017-07-22 22:51
(1)
Suwnice stać. Albo sunąć.
- 2 0
-
2017-07-23 11:35
Czy suwnice mnie słyszą?!
- 1 0
-
2017-07-22 01:09
Moze przemieszczaly kontenery z bronią?
- 0 2
-
2017-07-23 11:15
Byłem wczoraj w kinie
Film wgniata w fotel, najlepszy wojenny film jak widziałem. Polecam wszsytkim, pościgi w powietrzu zawierają dech w piersiach, prawie zero dialogów, najgorsze jest to, że film się szybko kończy :)
- 0 2
-
2017-07-21 12:23
(2)
Jeśli pan Tomasz daje ocenę 9/10, to naprawdę musi urywać cztery litery
- 39 3
-
2017-07-23 08:53
Ten film to jak dla mnie tragedia.
Miałem ochotę wyjść. I nie mowie tu o tym ze oczekiwałem wielkiego strzelania. To miała być ewakuacja osaczonych żołnierzy. Gdzie bylo pokazane to osadzenie. Przez cały film armia chłopaków stoi w rzędach po kolana w wodzie. No błagam. Tam była walka a oni wystawienie do odstrzału. Takich bzdur bylo wiecej. Nie porwał mnie ten film! 1/10
- 1 10
-
2017-07-21 23:27
A nie urywa. Daję 8/10.
- 5 1
-
2017-07-23 08:21
A mnie film rozczarował..
Byłam wczoraj.. i po wyjściu z kina chciałam zapytać gdzie ci żołnierze na plaży ???
Zupełnie nie było widać tego na ekranie , kilka ujęć na ogromnej plaży kiedy ich garstka stała w "rządku" a tak to pustka. W filmie Pokuta z james mcavoy jest fragment jak główny bohater czeka na ewakuacje w Dunkierce. Polecam - , jest tam pokazany dramat żołnierzy, a tego tu zabrakło .
Film oceniam na 5 może 6/10 .- 5 2
-
2017-07-21 11:24
Bylam, bardzo polecam. (5)
- 44 8
-
2017-07-21 17:52
Jesteś kobieta i twoje zdanie na tematów filmów wojennyc (3)
Się nie liczy. Nie masz pojęcia o wojsku
- 9 16
-
2017-07-21 18:09
Mój mąż jest w stopniu majora, więc trochę na tym się znam. (2)
- 7 12
-
2017-07-23 07:28
Aktualnie major pod dowództwem Antka to operator drona
- 4 7
-
2017-07-22 17:37
kobieto nie wtrącaj się jak mężczyźni rozmawiają
- 6 13
-
2017-07-21 16:23
nie byłaś nie kłam
- 5 13
-
2017-07-22 22:27
czyli jak z hańby
zrobić zaletę to są właśnie angole
- 5 1
-
2017-07-22 22:19
Piękny film.bez zbędnych dialogów. Dawno takiego nie wizialem
- 3 1
-
2017-07-22 21:57
Jak to przyjaciele nie pomogą? Przecież wszędzie tych jameryków pokazują jak jeżdżą po kraju i chwalą ich tubylcy! Na film idę jutro. Nadal czekam na jakiś dobry film o akcji na misjach francuskiej legii cudzoziemskiej.
- 3 0
-
2017-07-22 17:23
Innymi slowy po przeczytaniu wszystkich waszych postow (1)
to doszedlem do przekonania ze sami musimy liczyc na siebie. "Przyjaciele" nam nie pomoga bo juz im sie nie chce. Zapomnieli co to znaczy narazac zycie. Wola spedzac czas przy komputerze na Internecie lub bawic sie smartphonem przy nieodlacznej kawce na stole. Pamietacie co Ignacy Krasicki pisal? Wsrod serdecznych przyjaciol psy zajaca pozarly.
- 7 2
-
2017-07-22 20:40
Przeciez zawsze tak bylo...
Gdybysmy mieli rope, albo metale ziem rzadkich to znalezliby sie chetni "za wolnosc wasza I nasza". Niestety nie mamy I pozostaje nam rola "przedmurza' I pola ewentualnej bitwy miedzy Wschodem a Zachodem.
Taki bufor.
Sorry - taka mamy geografie.- 4 0
-
2017-07-22 08:51
jjj (1)
Kapitany film. Dziś śnił mi się całą noc...
- 6 4
-
2017-07-22 20:40
a mnie gołe baby
- 3 0
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.
Kina
Gdańsk
Helios Forum Gdańsk
Forum Gdańsk
Helios Alfa Centrum
Alfa Centrum
Helios Metropolia
Galeria Metropolia
Cinema1
Galeria Morena
Kino Muzeum
Muzeum II Wojny Światowej
Kino IKM
Instytut Kultury Miejskiej
Gdynia
Helios Riviera Gdynia
Centrum Riviera
Sopot
Multikino Sopot
Centrum Haffnera
Rumia
Multikino Rumia
Galeria Rumia
Filmy
