Legenda Kurta Cobaina wiecznie żywa. Recenzja filmu "Montage of Heck"

Tomasz Zacharczuk

24 kwietnia 2015 (artykuł sprzed 9 lat)

Opinie (30)

Ponad 20 lat po tragicznej śmierci, lider legendarnej Nirvany powraca w wielkim stylu. Kurt Cobain znów zachwyca, fascynuje i inspiruje, ale nie unika przy tym kontrowersji, odrazy i jakże charakterystycznego, szczególnie dla niego, niezrozumienia. "Montage of Heck" jest kapsułą czasu wysłaną przez Bretta Morgana w głąb chaosu, jakim był umysł ikony muzyki lat 90.

Kilkanaście kartonowych pudeł, a w nich setki notatek i zapisków o szerokim spektrum tematycznym, od listy zakupów czy wydatków, po teksty utworów, gitarowe tabulatury i osobiste, niemal pamiętnikowe wyznania autora. Ponad setka amatorskich kaset magnetofonowych, na których oprócz solidnej porcji rock'n'rolla i punka, słychać powolne i nieśmiałe wykluwanie się grunge'u. I pięć osób - doświadczonych przez życie i jego pokusy, sprawiających wrażenie wypalonych i opuszczonych świadków narodzin oraz upadku legendy. Wspólnym mianownikiem jest Kurt Cobain.

Właśnie takim materiałem dysponował reżyser Brett Morgan, tworząc pierwszy, w pełni autoryzowany przez rodzinę i wyprodukowany przez córkę Cobaina, pełnometrażowy dokument o życiu lidera Nirvany. Nieograniczony dostęp do prywatnych rzeczy muzyka spowodował, iż Morgan, pomimo ponad 20-letniej nieobecności Cobaina, mógł niemal zajrzeć w oczy geniusza, jak określa się go już na samym początku filmu. To spojrzenie, również w perspektywie widza, zarówno fascynuje, jak i przeraża. "Montage of Heck" nie jest bowiem typowym filmem dokumentalnym. Owszem, zachowana jest pewna chronologia, przełomowe momenty okraszone są komentarzem najbliższych, a całość uzupełnia muzyczny przekrój Nirvany, od "Bleach" aż po "In Utero". Tu jednak względna harmonia się kończy, a zaczyna chaos, jakim nasycony był 27-letni żywot Kurta Cobaina.

Główną oś filmu stanowią archiwalne, niepublikowane wcześniej nagrania wideo i zapisy fonograficzne. Morgan nie traktuje ich jednak jako dodatku czy uzupełnienia, a właśnie z tych autobiograficznych przebłysków komponuje niepokojącą historię człowieka przepełnionego talentem, ale i wewnętrzną walką oraz sprzecznością. Tę niszczącą opozycję widać doskonale na kinowym ekranie. Kurta Cobaina poznajemy zarówno jako żywiołowego kilkulatka przebranego w kostium Batmana, wyginającego się ze sztuczną gitarą malucha otoczonego miłością najbliższych. Widzimy też odrzuconego przez rówieśników nastolatka siedzącego na torach kolejowych i czekającego na nadjeżdżającą śmierć. Obserwujemy największą w tamtych czasach gwiazdę muzyki beztrosko zabawiającą swoją córkę, aby po chwili oglądać przerażający kadr z półprzytomnym i bełkoczącym bez sensu narkomanem trzymającym na kolanach dziecko. Bo taki był Kurt. Muzyczny geniusz, krzewiciel idei wolności i niezależności, a jednocześnie niewolnik własnych lęków, fobii i heroinowego nałogu. Buńczuczny muzyk uwielbiający występy na żywo i nieznoszący mediów oraz aspołeczny paranoik chcący za wszelką cenę schować się przed światem i sławą. Takiego widzimy go w "Montage of Heck".

Dokument, który dopiero zagościł na polskich ekranach, jest bardzo intymną analizą życia Cobaina. Twórcy bez większych oporów zaglądają do sypialni Kurta i Courtney, pokazują go jako rodzica, męża, syna i przyjaciela, nie dbając jednocześnie o poprawność i gloryfikację swojego bohatera. To leży już w rękach widza, a materiał zaproponowany przez Bretta Morgana z pewnością tego zadania nie ułatwi. Tak, jak ciężko było zaklasyfikować muzykę i twórczość Nirvany, tak ciężko jest zrozumieć jej lidera.

Największą wartością filmu jest mnóstwo niepublikowanych wcześniej materiałów, od amatorskich filmów po zapisy i rysunki Cobaina, znakomicie zebrane przez twórców w formie onirycznych animacji, dzięki którym dzieła muzyka ożywają i zabierają nas w głąb jego umysłu. Wypowiedzi najbliższych są jedynie tłem, dlatego "Montage of Heck" z pewnością nie jest filmem przegadanym, a przez to drętwym i nieco sztucznym. Główną postacią jest tylko i wyłącznie Kurt Cobain.

Pytanie zasadnicze: po co powstał "Montage of Heck"? Zapewne jest próbą zobrazowania legendy. Pokazania tego, jakim był, bez ukrywania kontrowersji, wbrew wyobrażeniom i wszelkim tabu. Być może bolesnym rozliczeniem się najbliższych z przeszłością, wyrzuceniem bólu i tęsknoty, które widać na twarzach rozmówców (może z wyjątkiem apatycznej, zobojętniałej Courtney). A może kolejną dźwignią finansową dla twórców z wykorzystaniem wizerunku człowieka walczącego o prywatność, wolność i autonomię? Jakie by cele nie przyświecały filmowcom i osobom zaangażowanym w produkcję, w efekcie końcowym dostajemy dzieło obowiązkowe, przesycone emocjami, zmuszające do refleksji, zaskakujące swoją formą i zawartością. I choć ciężko uniknąć skojarzeń ze słynnym "The Wall" (o czym zresztą mówi sam reżyser w wywiadzie po napisach końcowych - warto zostać w kinie kilka minut dłużej!), "Montage of Heck" pisze własną historię i narzuca nowy kierunek biograficznym dokumentom.

A co powiedziałby sam Kurt? Z całą pewnością nigdy nie upubliczniłby tak intymnych wycinków ze swego wspaniałego, acz bolesnego życia. A może machnąłby ręką i rzucił cicho "Nevermind..." ?

OCENA: 8/10

Tomasz Zacharczukt.zacharczuk@trojmiasto.pl

Film

7.0

4 oceny

Opinie (30) 5 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-04-24 12:33

Wspaniałe czasy, dorastanie przy jego muzyce.. (4)

9 lat
- 78 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-04-24 15:55
  
  Nie ukrywajmy (1)
  
  Że dorastanie, to były wspaniałe czasy:) Nieważne przy czyjej muzyce.
  
  9 lat
  - 14 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Że dorastanie, to były wspaniałe czasy:) Nieważne przy czyjej muzyce.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-04-24 16:33
    
    gdyby dorastanie było tylko wspaniałe - muzyka Nirvany nie spotkałaby się z takim przyjęciem
    
    qw
    9 lat
    
    9 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    gdyby dorastanie było tylko wspaniałe - muzyka Nirvany nie spotkałaby się z takim przyjęciem
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-04-24 20:12
  
  najlepszy koncert (1)
  
  https://www.youtube.com/watch?v=oCsbUSk5-O8
  
  9 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  https://www.youtube.com/watch?v=oCsbUSk5-O8
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-04-25 06:41
    
    wiele nieścisłości jest w tym filmie, czy reżyser wogóle miał pojęcie o Nirvanie i wokaliście ?
    
    9 lat
    
    0 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-04-24 14:13

Zawiedziony (5)

Niestety zawiodło mnie to, że reżyser w drugiej połowie strasznie chciał wybielić Courtney Love, która moim zdaniem była gwoździem do trumny Kurta. Mimo starań, wywiad z nią w filmie udowodnił tylko, że jest to osoba z problemami psychicznymi.

Walt
9 lat
- 33 1
Twoja opinia

Zmień treść

Niestety zawiodło mnie to, że reżyser w drugiej połowie strasznie chciał wybielić Courtney Love, która moim zdaniem była gwoździem do trumny Kurta. Mimo starań, wywiad z nią w filmie udowodnił tylko, że jest to osoba z problemami psychicznymi.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-04-24 16:53
  
  To jest twoje zdanie (1)
  
  czym poparte sensacjami dziennikarskimi? Skad wiesz jak bylo naprawde?
  
  Tak na marginesie, corka Cobaina jest w zlych relacjach z Courtney Love
  
  9 lat
  - 0 5
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  czym poparte sensacjami dziennikarskimi? Skad wiesz jak bylo naprawde? Tak na marginesie, corka Cobaina jest w zlych relacjach z Courtney Love
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-04-24 17:28
    
    Ale o co chodzi? Courtney miala zly wplyw na Kurta i na jego i tak slaba psychike. Do tego nie potrzeba dziennikarskich sensacji tylko wypowiedzi jego najlblizszych przyjaciol. Courtney jako osoba dominujaca wyczula, ze mozna manipulowac tak wrazliwa osobe (jegi wrazliwosc potrzwierdza wyzej wymieniony film) i zamiast razem wyjsc z nalogu (przyczyna moze byc ciaza i zalozenie rodziny) ta jeszcze bardziej upokorzyla. czyste fakty zero sensacji ( jesli ci chodzi o to). A gwozdzim do trumny nie koniecznie musi byc podejrzenie morderstwa, jesli rowniez o to ci chodzi...
    
    walt
    9 lat
    
    6 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Ale o co chodzi? Courtney miala zly wplyw na Kurta i na jego i tak slaba psychike. Do tego nie potrzeba dziennikarskich sensacji tylko wypowiedzi jego najlblizszych przyjaciol. Courtney jako osoba dominujaca wyczula, ze mozna manipulowac tak wrazliwa osobe (jegi wrazliwosc potrzwierdza wyzej wymieniony film) i zamiast razem wyjsc z nalogu (przyczyna moze byc ciaza i zalozenie rodziny) ta jeszcze bardziej upokorzyla. czyste fakty zero sensacji ( jesli ci chodzi o to). A gwozdzim do trumny nie koniecznie musi byc podejrzenie morderstwa, jesli rowniez o to ci chodzi...
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-04-24 20:08
  
  kurtnej ty kurko....takie bylo hasło za małolata
  
  9 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-04-24 21:23
  
  Oczywiście, że to ona przyczyniła się do jego śmierci.
  
  9 lat
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Oczywiście, że to ona przyczyniła się do jego śmierci.
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-04-24 23:29
  
  Madry sie odezwal...
  
  Raczej on mial zrabana psyhike i dlatego sie sam z***al.. Co ona ma do tego... Palancie..
  
  Ktos kto sobie sam zycia odbiera to nie jest normalny;))
  
  Zero szacunku i doceniania do tego co sie ma;))
  
  Kaktus z Kartuz
  9 lat
  - 0 6
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Raczej on mial zrabana psyhike i dlatego sie sam z***al.. Co ona ma do tego... Palancie..<br /> Ktos kto sobie sam zycia odbiera to nie jest normalny;)) <br /> Zero szacunku i doceniania do tego co sie ma;))
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-04-24 16:19

Fajny film (1)

Widziałem, polecam, ale tylko fanom. Dużo smaczków i ciekawostek. Uważam tylko, że źle się stało, że zabrakło dave'a grohla i za bardzo reżyser chciał wybielić courtney.

Ps. Fajnie, że Borys nie napisał tej recenzji :)

M
9 lat
- 17 0
Twoja opinia

Zmień treść

Widziałem, polecam, ale tylko fanom. Dużo smaczków i ciekawostek. Uważam tylko, że źle się stało, że zabrakło dave'a grohla i za bardzo reżyser chciał wybielić courtney. Ps. Fajnie, że Borys nie napisał tej recenzji :)
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-04-24 19:51
  
  plus za ostatnie zdanie
  
  zgadzam się w 100%. Aż milej się czyta:)
  
  9 lat
  - 11 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  zgadzam się w 100%. Aż milej się czyta:)
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-04-24 16:42

Koszulka (3)

Dzięki koszulce z podobizną Kurta Cobaina, poznałem swoją żonę :)

Kurt
9 lat
- 17 2
Twoja opinia

Zmień treść

Dzięki koszulce z podobizną Kurta Cobaina, poznałem swoją żonę :)
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-04-24 20:02
  
  ja swoją też!! (1)
  
  Do dziś mam tą koszulkę :)
  
  9 lat
  - 5 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Do dziś mam tą koszulkę :)
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-04-26 01:57
    
    Tą samą ??
    
    Jnix
    9 lat
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-04-24 20:07
  
  współczuje...
  
  9 lat
  - 4 10
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-04-24 19:17

Nirvana

Część mego życia zbuntowanej nastolatki :]

9 lat
- 17 0
Twoja opinia

Zmień treść

Część mego życia zbuntowanej nastolatki :]
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-04-24 20:00

Świetny

Świetny, ale szkoda, że obok mnie siedział burak, który zostawił po seansie butelkę po piwie i opakowanie po nachosah na siedzeniu...

marta
9 lat
- 13 1
Twoja opinia

Zmień treść

Świetny, ale szkoda, że obok mnie siedział burak, który zostawił po seansie butelkę po piwie i opakowanie po nachosah na siedzeniu...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-04-24 21:50

Pamiętam jak w podstawówce ktoś przyniósł video i kasetę z nagrywanymi z MTV klipami. (3)

Nie było youtuba, mało kto miał satelitę, więc taka kaseta to och... ach... co tam nie było, Michael Jackson, Kriss Kross i właśnie Nirvana z ich blockbusterem "Smeels like teen spirit". Wszyscy siedzieliśmy z gałami na wierzchu (nauczyciele też :))
Ogień !

rob
9 lat
- 11 0
Twoja opinia

Zmień treść

Nie było youtuba, mało kto miał satelitę, więc taka kaseta to och... ach... co tam nie było, Michael Jackson, Kriss Kross i właśnie Nirvana z ich blockbusterem "Smeels like teen spirit". Wszyscy siedzieliśmy z gałami na wierzchu (nauczyciele też :)) Ogień !
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-04-25 17:38
  
  ja na takich kasetach nagrywałem klipy z (2)
  
  Headbangersball.Metallica,Slayer,Sepultura,Cannibal corpse itp oczywiście Nirvana też tam się znalazła.
  
  9 lat
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Headbangersball.Metallica,Slayer,Sepultura,Cannibal corpse itp oczywiście Nirvana też tam się znalazła.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-04-25 19:30
    
    heh...pozniej to oczywiscie kazdy nagrywał to co lubil najbardziej. Ale w tamtych czasach (1)
    
    jeśli było nagrane z MTV to i tak furore robilo czy się lubilo ten klimat czy nie :)
    
    rob
    9 lat
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    jeśli było nagrane z MTV to i tak furore robilo czy się lubilo ten klimat czy nie :)
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2015-04-26 10:05
      
      no tak przyznaje ci rację
      
      9 lat
      
      1 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-04-24 23:50

Więcej niż muzyka

Nirvana to przede wszystkim emocje i specyficzny klimat. Dowód na to, że za pomocą dwóch chwytów i niezrozumiałych pomruków można wyrazić więcej niż zespół muzyków z klasą mistrzowską. Oczywiście trzeba mieć w sobie talent, którego niestety Cobain nie udźwignął.

gall
9 lat
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

Nirvana to przede wszystkim emocje i specyficzny klimat. Dowód na to, że za pomocą dwóch chwytów i niezrozumiałych pomruków można wyrazić więcej niż zespół muzyków z klasą mistrzowską. Oczywiście trzeba mieć w sobie talent, którego niestety Cobain nie udźwignął.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-04-25 00:01

W tamtych czasach wolałem Pearl Jam (1)

Nirvany słuchało dużo zwariowanych lasek, co robiło jej "złą prasę".

9 lat
- 5 4
Twoja opinia

Zmień treść

Nirvany słuchało dużo zwariowanych lasek, co robiło jej "złą prasę".
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-04-25 07:29
  
  Pearl Jam też dobry :)
  
  9 lat
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Pearl Jam też dobry :)
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-04-25 07:19

Nie oglądałam, ale super wrócić do tamtych czasów, jako nastolatka.
Pomimo innych czasów Nirvana zawsze pozostanie w mym sercu...
Dzięki Kurt, że byłeś...

9 lat
- 5 0
Twoja opinia

Zmień treść

Nie oglądałam, ale super wrócić do tamtych czasów, jako nastolatka. Pomimo innych czasów Nirvana zawsze pozostanie w mym sercu... Dzięki Kurt, że byłeś...
Regulamin dodawania opinii